Znaczek przypominający o szlaku Armii generała Władysława Andersa

W środę, 17 listopada br., Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy emisji pn.: „Armia Andersa – Szlak Nadziei”. To czwarte wydawnictwo z serii przypominającej o tragicznej historii Polaków, którzy maszerowali przez trzy kontynenty, przekraczali granice Związku Sowieckiego z towarzyszącą im nadzieją na powrót do domów. 

Uroczyste wprowadzenie znaczka odbyło się 17 listopada br. na Wojskowej Akademii Technicznej z udziałem Wojciecha Skurkiewicza, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Tomasza Zdzikota, prezesa zarządu Poczty Polskiej oraz Wiesława Włodka, wiceprezesa zarządu Poczty Polskiej. W uroczystości wzięli też udział przedstawiciele współpracujących z Poczta instytucji - Dariusz Pawłoś, zastępca dyrektora Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ oraz Arkadiusz Urban, prezes Fundacji "Wspólnota Andersa". 

– Działalność filatelistyczna Poczty Polskiej w dużej mierze przyczynia się do promocji historii Polski, krzewienia patriotyzmu oraz budowy poczucia wspólnoty wśród Polaków. Przypominanie o postaciach, które miłość do Ojczyzny miały wpisane w swoje DNA to działanie niezwykle ważne i potrzebne, kreujące właściwe zachowania i postawy. To dzięki naszej pamięci nie tylko wydarzenia z przeszłości, ale też ich uczestnicy będą wiecznie żywe – powiedział Wojciech Skurkiewicz, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej. 

Autor projektu, artysta grafik Andrzej Gosik, przedstawił na znaczku polskich żołnierzy z mozołem wciągających na wzgórze Monte Cassino skrzynki z amunicją. W tle waloru przedstawiona została sylwetka generała Władysława Andersa. Na kopercie FDC – pierwszego dnia obiegu – tradycyjnie ukazano szlak Armii Andersa (tegoroczna emisja poświęcona jest odcinkowi znajdującemu się na terenie Włoch) oraz żołnierzy na Placu św. Piotra w Watykanie. Z kolei wc projekcie pocztowego datownika grafik przedstawił czerwone maki – symbolicznie kojarzące się wszystkim Polakom z Monte Cassino. 

– Poczta Polska swoją serią filatelistyczną upamiętnia szlak bojowy gen. Władysława Andersa, jedną z najważniejszych dróg nadziei w historii. Jesteśmy dumni z dokonań polskich żołnierzy walczących daleko od ojczystych ziem. Nasza firma, pełniąc swoją misję społeczną, czuje się w obowiązku przypominać o polskich bohaterach i wydarzeniach – powiedział Tomasz Zdzikot, prezes zarządu Poczty Polskiej. 

Wybuch II wojny światowej we wrześniu 1939 r. oznaczał podział Polski między Niemcy i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, zgodnie z zawartym 23 sierpnia 1939 r. paktem Ribbentrop-Mołotow. Po agresji Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 r. rozpadł się sojusz Hitler-Stalin, co diametralnie zmieniło sytuację polityczną w Europie. Setki tysięcy Polaków zesłanych po wrześniu 1939 r. w głąb terytorium wschodniego najeźdźcy, mogło – w wyniku układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 r. – zostać zwolnionych z więzień i obozów znajdujących się na terenach ZSRR i wejść w skład tworzonych tam Polskich Sił Zbrojnych. Na ich czele stanął generał Władysław Anders. 

Dzięki armii Andersa ocalono dziesiątki tysięcy Polaków, którzy uzyskali nadzieję na wolność własną i Polski. Tworzenie polskiego wojska w ZSRR oznaczało pokonanie wielu problemów organizacyjnych. Odczuwalne były braki w kadrze oficerskiej – uprzednio zdziesiątkowanej przez sowiecki aparat represji, m.in. masowe skrytobójcze mordy w Katyniu, Charkowie, Twerze, Kijowie czy Mińsku wiosną 1940 roku. Józef Stalin odmawiał też odpowiedniego przydziału żywności i środków medycznych polskim żołnierzom. Ekstremalnie wycieńczeni ochotnicy masowo chorowali i często umierali. 

W tej sytuacji w grudniu 1941 r., zdecydowano o przeniesieniu Armii Polskiej z Rosji centralnej do Kazachstanu i innych republik Azji Środkowej. Ostatecznie – za porozumieniem stron – armia Andersa została ewakuowana do Iranu. Ostatni jej żołnierze opuszczali Kazachstan jesienią 1942 r. Ponad 120 tys. osób opuściło ZSRR, wyruszając w drogę do wolności na „szlaku nadziei”, która miała wieść przez Bliski Wschód i Włochy, a celem była Polska. 

– Znaczek pocztowy może być nie tylko małym dziełem sztuki, ale również najlepszym ambasadorem polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, a rola polskiej filatelistyki w kształtowaniu pozytywnego wizerunku Polski na arenie międzynarodowej jest nie do przecenienia. Wydany przez Pocztę Polską znaczek "Armia Andersa- Szlak Nadziei" doskonale wpisuje się również w zakres działań MSZ w obszarze dyplomacji historycznej na 2022 r., w którym będziemy obchodzić w Polsce i na całym świecie 130. rocznicę urodzin trzech generałów, którzy przyczynili się do zwycięstwa aliantów i promocji sprawy polskiej w czasie II wojny światowej: gen. Stanisława Maczka, gen. Stanisława Sosabowskiego i właśnie gen. Władysława Andersa – powiedział Dariusz Pawłoś, zastępca dyrektora Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 

– Jestem wdzięczny Poczcie Polskiej za współpracę, którą rozpoczęliśmy honorując 75. rocznicę utworzenia armii, a która zaowocowała już czwartym znaczkiem z serii "Armia Andersa - Szlak nadziei" – dodał Arkadiusz Urban, prezes Fundacji "Wspólnota Andersa". 

Pierwszy znaczek z serii „Armia Andersa - Szlak Nadziei” wprowadzono do obiegu w 2016 roku, w 75. rocznicę utworzenia Armii Polskiej na terenie ZSRR. Walory, z 2017 oraz 2020 roku, przybliżały kolejne odcinki drogi, jaką pokonały polskie oddziały, tj. 2017 – początek drogi i przejście przez Uzbekistan i Turkmenistan, 2020 – ewakuacja Armii z ZSRR do Iranu. 

O znaczku:

autor projektu: Andrzej Gosik
liczba znaczków: 1
wartość: 4 zł
nakład: 168 000 szt.
technika druku: offset
format znaczka: 39 x 31,25 mm
papier: fluorescencyjny
arkusz sprzedażny: 12 znaczków w układzie tete-beche
data wprowadzenia do obiegu: 17 listopada 2021 r.