Globalny rozwój energii odnawialnej będzie wymagał 5,2 biliona USD inwestycji do 2050 r.

Chiny i USA są leaderami na światowym rynku energetyki odnawialnej m.in. dzięki napływie inwestycji venture capital i licznym patentom – wynika z analizy EY. Polska jest na odległych miejscach w światowych rankingach transformacji energetycznej. Leaderzy powinni przyspieszyć zmiany, by zrealizować cele agendy klimatycznej. Potrzebna jest też zmiana technologiczna - prawie połowa redukcji emisji będzie musiała pochodzić z technologii, które są nadal niewystarczająco rozwinięte. 

Globalny rozwój energii odnawialnej będzie wymagał 5,2 biliona USD inwestycji do 2050 r., według obecnych scenariuszy Międzynarodowej Agencji Energetycznej (International Energy Agency – IEA) – wynika z analizy EY Jeśli zmiana klimatu jest sprawą nas wszystkich, to jak wszyscy możemy skorzystać z na ekologicznym przywództwie nielicznych?

- Aby osiągnąć cele dekarbonizacji, kraje będą musiały wyjść daleko poza horyzont mentalny i technologiczny znany nam dzisiaj. Będą musiały zbadać potencjał biopaliw, energii jądrowej i wychwytywania dwutlenku węgla oprócz rozwoju powszechnych dziś technologii energetyki odnawialnej takich jak energia słoneczna i wiatrowa. Transformacja energetyczna wymaga nie tylko zmian w wytwarzaniu i przesyle energii elektrycznej, również potrzebna jest dekarbonizacja transportu, produkcji żywności, dóbr konsumpcyjnych, produkcji i wielu innych dziedzin i to na masową skalę. Przekształcenia te muszą być finansowane w takim stopniu, aby cena alternatywnych rozwiązań niskoemisyjnych dla konsumentów zrównała się ze standardową ceną rynkową. Taka zmiana skłoni przeciętnego obywatela do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju – mówi Jacek Kędzior, Partner Zarządzający EY Polska.

USA i Chiny motorem zmian

Z analiz EY wynika, że motorem zmian w kierunku energetyki odnawialnej jest garstka światowych liderów – te kraje są równolegle ich największym beneficjentem ponieważ przyciągają większość strumienia pieniędzy przeznaczonych na rozwój energetyki odnawialnej. To one mogą przyspieszyć transformację. Wyróżniają się Stany Zjednoczone i Chiny – m.in. poprzez ogromny napływ kapitału i dynamiczny rozwój patentów w tym obszarze.

USA jest nie tylko leaderem opiniotwórczym dzięki silnym ośrodkom akademickim i licznym publikacjom w zakresie energetyki odnawialnej, kraj ten ma też znaczną przewagę nad innymi gospodarkami w zakresie inwestycji przedsiębiorstw w energetykę odnawialną. Firmy amerykańskie przyciągnęły ponad połowę kapitału venture capital ulokowanego w energetyce odnawialnej – trzy razy więcej niż cała Unia Europejska.

Chiny z kolei są leaderem zainstalowanych mocy odnawialnych źródeł energii i dostaw materiałów dla zrównoważonego transportu. W ciągu 10 lat Chiny wydały ponad 58 mld USD na dotacje do pojazdów elektrycznych co dało im moce do produkcji połowy pojazdów elektrycznych na świecie i przyciągnęło znaczną część finansowania venture capital dla sektora. 

Pozycję Chin, obok takich krajów jak Wielka Brytania, Niemcy czy Francja, wzmacnia szereg instrumentów wsparcia rządowego, ukierunkowanych na rozwój energetyki odnawialnej. Dzięki m.in. taryfom gwarantowanym promującym rozwój instalacji rozproszonej energetyki słonecznej i dotacjom wspierającym rozwój morskiej energii wiatrowej, moce energetyki odnawialnej w Chinach wzrosły do 42% całkowitej krajowej mocy wytwórczej. Wartość inwestycji podmiotów publicznych w Chinach w przedsięwzięcia ekologiczne wyniosła średnio rocznie 320 mld USD w 2018 r. Takie instrumenty stoją za rozwojem kraju, który ma już 32% globalnych mocy w zakresie energii odnawialnej. 

Polska na odległym miejscu Indeksu Transformacji Energetycznej

Leaderzy energetyki odnawialnej zgromadzili już taką wiedzę i zasoby finansowe, że tylko z ich wsparciem kraje mniej zaawansowane w podróży do zeroemisyjności mogą wdrożyć zmiany. Statystyki pokazują, jak duże są dysproporcje pomiędzy krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się w zakresie tempa zmian. Szwecja, Norwegia i Dania, a dalej – inne kraje Europy Zachodniej i Nowa Zelandia są w czołówce Indeksu Transformacji Energetycznej (ETI) Światowego Forum Ekonomicznego. Kraje rozwijające się są klasyfikowane niżej. Polska w tym zestwieniu jest na odległym, 62 miejscu.

Luka inwestycyjna między światem rozwiniętym a rozwijającym się w zakresie energii odnawialnej jest ogromna. Kraje G20 inwestują w energię odnawialną prawie 50 razy więcej niż reszta świata w przedsięwzięcia na wczesnym etapie wzrostu. 

Jednak i one nadal są mocno uzależnione od paliw kopalnych, co w konsekwencji hamuje rozwój energetyki odnawialnej. Lwia część z 658 mld dolarów przeznaczonych na systemy energetyczne od początku 2020 r. przez kraje G20 dotyczyła systemów opartych na paliwach kopalnych, w tym ropie i gazie, wynika z raportu Energy Policy Tracker.

Konieczna transformacja technologiczna

W obliczu tych wszystkich wyzwań widać wyraźnie, że kluczowy do osiągnięcia celów polityki klimatycznej będzie skok technologiczny. Prawie połowa redukcji emisji gazów cieplarnianych będzie musiała pochodzić z technologii, które są nadal niewystarczająco rozwinięte. Dojrzałe, gotowe do wprowadzenia na rynek technologie będą odpowiadać jedynie za 25% redukcji wymaganej do osiągnięcia zerowej emisji netto na całym świecie, wynika z prognoz IEA. 

- Skala przedsięwzięcia jest tak duża, że potrzebujemy bliższej współpracy na poziomie globalnym i lokalnym. Kraje posiadające doświadczenie w zakresie technologii paliwowych lub elektrycznych mogą specjalizować się w ich dekarbonizacji i eksporcie innowacji. Rządy mogą współpracować z instytucjami badawczymi, udostępniając w razie potrzeby dotacje lub inne formy finansowania. Pierwsze ponadnarodowe inicjatywy już się pojawiają, czego przykładem jest projekt Green Hydrogen Catapult, którego celem jest obniżenie o połowę kosztów ekologicznego paliwa i który połączył firmy energetyczne z Danii, Hiszpanii, Arabii Saudyjskiej, Australii, Włoch i Chin – mówi Jacek Kędzior.

By uniknąć ocieplenia o ponad 1,5 stopnia powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej, zielone supermocarstwa powinny przyspieszyć działania na rzecz klimatu. Rządy powinny wspierać przejście z energii brunatnej do zielonej poprzez np. system zachęt do zwiększenia produkcji sprawdzonych technologii ekologicznych, transformacji firm w kierunku zerowej emisji netto czy wspieranie inkubatorów przedsiębiorczości. Dużą rolę może odegrać sektor finansowy, który coraz mocniej angażuje się w transformację przez rozwój zielonego finansowania. Przedsiębiorstwa wspierają coraz mocniej zmiany przez realizację celów zerowej emisji netto i rozwój technologii oraz upowszechnienie produktów i usług stanowiących przystępną cenowo alternatywę dla dotychczasowej oferty. 

- Zmiany klimatyczne dotykają nas wszystkich w sposób coraz bardziej zauważalny. Ludzkość jeszcze nigdy nie stanęła przed wyzwaniem tak dużym, jak ograniczenie tempa ocieplenia klimatu. Podejmowanych jest szereg działań, ale dotychczasowe tempo dekarbonizacji jest niewystarczające. By je przyspieszyć, potrzebne jest zwiększenie zaangażowania gospodarek rozwiniętych, rządów, instytucji finansowych i obywateli: wzrost nakładów na badania i rozwój, inwestycje przedsiębiorstw, rozwój infrastruktury przemysłowej wspieranej przez politykę państwa i zaangażowanie konsumentów. Wprowadzenie fundamentalnych zmian w biznesie i społeczeństwie musi nabrać tempa tu i teraz – mówi Jacek Kędzior.