Dyscyplinarne zwolnienie z pracy – czy brak szkoleń może być podstawą?

Badania medycyny pracy, onboarding, szkolenia BHP – poza świadczeniem obowiązków w ramach danego stanowiska, pracownicy muszą poświęcać czas na dopełnienie formalnych kwestii zatrudnienia, również tych wskazanych w Kodeksie Pracy. Czy zlekceważenie np. obowiązku odbycia szkolenia BHP – mimo wielokrotnych powiadomień – może stanowić podstawę do dyscyplinarnego zwolnienia z pracy?

Zwolnienie dyscyplinarne, czyli rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, ma zastosowanie do każdego rodzaju umowy o pracę oraz w przypadku każdego pracownika, nawet chronionego przed emeryturą czy kobiet w ciąży. Zgodnie z Art. 52. § 1. k.p. rozwiązanie umowy z winy pracownika może nastąpić w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków, popełnienia przestępstwa bądź zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku. Ponieważ informacja o trybie zwolnienia nie ulega przedawnieniu i będzie umieszczona w świadectwie pracy – może powodować duże trudności ze znalezieniem nowej pracy a nawet odroczenie lub brak zasiłku dla bezrobotnych.

Kodeks pracy w Art. 211 dotyczącym podstawowych obowiązków pracownika jasno wskazuje, że pracownik jest zobowiązany do brania udziału w szkoleniu i instruktażu z zakresu przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i ma obowiązek poddawać się egzaminom sprawdzającym wiedzę. Również – zgodnie z przepisami – to pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w firmie i jest zobowiązany do ochrony zdrowia i życia pracowników. To również pracodawca powinien zapewnić pracownikowi udział w szkoleniu BHP, odpowiednim do rodzaju wykonywanej pracy i ponieść koszty tego szkolenia.

- Brak udziału w obligatoryjnym, wyznaczonym przez pracodawcę szkoleniu BHP może być więc traktowany jako niewykonanie polecenia służbowego, a pracodawca ma możliwość wystosowania kary porządkowej dla pracownika. Dodatkowo, przepisy jasno określają, że bez szkolenia BHP pracownik nie może zostać dopuszczony do pracy (Kodeks pracy, Art. 237³: Nie wolno pracodawcy dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy). Tym samym, jeżeli pracownik nie podejmie się szkolenia, pracodawca nie może dopuścić go do wykonywania obowiązków służbowych, a to może skutkować poważnymi problemami w organizacji i spowodować starty finansowe – mówi Magdalena Włastowska – Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy W&W Consulting.

Zwolnienie dyscyplinarne pracownika może być zastosowane przez pracodawcę w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. – To pracodawca musi podjąć decyzję, czy dana sytuacja zalicza się do ciężkiego naruszenia, kierując się jego stopniem i ewentualną stratą po stronie firmy. Jedną z przyczyn, która jest uzasadnieniem do tego typu rozwiązania umowy jest m.in. celowe działanie na szkodę pracodawcy. Aby określić, czy brak udziału w szkoleniu BHP było celowym, świadomym działaniem na szkodę pracodawcy, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności zdarzenia: czy szkolenie zostało zaplanowane w czasie pracy pracownika i czy pracodawca wyznaczył pracownikowi czas na realizację szkolenia oraz czy pracownik otrzymał informację o szkoleniu – dodaje Ekspert W&W Consulting.