Najpopularniejsze FAKTY i MITY dotyczące żywienia dzieci

Prawidłowe żywienie dziecka, szczególnie w okresie 1000 pierwszych dni życia, w których dochodzi do najbardziej intensywnego wzrostu i rozwoju, często stanowi dla rodziców nie lada wyzwanie. W gąszczu dostępnych treści trudno znaleźć te wiarygodne i rzetelne. Inspirujące Mamy w ramach nowej akcji edukacyjnej programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” weryfikują najczęściej powtarzane stwierdzenia na temat żywienia niemowląt i wyjaśniają, czy są one prawdziwe. W inicjatywę zaangażowały się m.in. Ola Żebrowska, Maria Dejmek, Justyna Kozłowska, Monika Mazur, Kasia Bigos oraz Sylwia Szczycińska.

MIT: Mleko krowie to wartościowy napój dla niemowlęcia

Mleko to podstawa żywienia dziecka w pierwszym roku życia – to fakt. Jednak czy każde mleko jest dobrym wyborem dla niemowlęcia? Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wyłączne karmienie piersią do 6. miesiąca życia dziecka, a potem jego kontynuowanie, przy jednoczesnym rozszerzaniu diety, do dwóch lat, a nawet dłużej, w zależności od preferencji mamy i dziecka. Mleko matki to pokarm najlepiej dopasowany do potrzeb niemowlęcia. Zawiera kompozycję bogatą w białka, węglowodany (np. oligosacharydy), tłuszcze, witaminy, składniki mineralne, ale także czynniki wzrostu czy czynniki odpornościowe jak przeciwciała. Nie zawsze jednak karmienie piersią jest możliwe. Jeśli kobieta nie może karmić piersią, powinna podawać dziecku mleko modyfikowane dopasowane do jego potrzeb - najlepiej po konsultacji z lekarzem. Zalecenia ekspertów wyraźnie mówią, że nie należy podawać mleka krowiego jako głównego napoju przed pierwszymi urodzinami. Mleko krowie znacząco różni się składem od mleka mamy czy mleka modyfikowanego i nie jest odpowiednio dopasowane do rosnących potrzeby malucha, dlatego nie powinno znajdować się w jego diecie jako główny posiłek czy napój.

Złotym standardem żywienia niemowląt jest karmienie piersią, więc warto dążyć do tego, by trwało ono przynajmniej 6 miesięcy, a najlepiej tak długo, jak chcą tego mama i dziecko. Mleko krowie w pierwszym roku życia może być dodawane do diety w niewielkich ilościach np. do placków czy naleśników, ale do picia można je podawać dopiero po skończonych 12. miesiącach, nie przekraczając jednak ilości 500 ml dziennie. – mówi Karolina Łukaszewicz, dietetyk kliniczny, ekspertka Fundacji Nutricia.

Na swoim profilu Maria Dejmek zapytała, czy mleko krowie jest wartościowym napojem w diecie niemowlęcia i aż 66% ankietowanych zwróciło uwagę na to, że jest to MIT, bo w pierwszym roku życia podstawą diety jest mleko mamy lub mleko modyfikowane, a nie mleko krowie!

FAKT: Większość kobiet doświadcza trudności z karmieniem piersią

Jedynie 12% karmiących piersią nie doświadczyło żadnych trudności z tym związanych^[1]. Zwłaszcza początki mogą stanowić wyzwanie. Karmienie piersią to proces, którego uczą się zarówno matka, jak i dziecko. Kobiety, które chcą karmić piersią, a borykają się z trudnościami, powinny zasięgnąć porad ekspertów – położnych środowiskowych, doradców laktacyjnych lub udać się do poradni. Powinny otrzymywać wsparcie również od członków swojej rodziny.

Aż 76% ankietowanych na profilu Justyny Kozłowskiej uważa, że prawdą jest, że karmienie piersią może stanowić wyzwanie.  Tylko 12% mam nie spotykało się z trudnościami związanymi z karmieniem piersią.

Z racji zalet płynących z karmienia piersią, mleko kobiece jest uważane za najlepszy pokarm dla dziecka i aż 95% mam zgadza się z tym stwierdzeniem⁴. Głównym powodem rozpoczęcia karmienia piersią jest zdrowie i prawidłowy rozwój dziecka - 77% mam deklaruje, że zaczęło karmić piersią, ponieważ chciało dostarczyć w ten sposób wszystkich składników odżywczych, a 66% badanych mam rozpoczęło karmienie piersią, ponieważ zależało im na budowaniu odporności dziecka⁴.

MIT: Soki owocowe to dobry napój dla niemowląt

Zastępowanie wody sokami owocowymi lub innymi słodkimi napojami nie jest wskazane w diecie niemowlęcia. Soki mogą znacząco zmniejszyć objętość spożywanego mleka mamy lub modyfikowanego, które powinny być w tym czasie podstawą diety. Poza tym podając sok, zwiększa się ryzyko wystąpienia próchnicy u dziecka. Zatem zamiast dawać niemowlęciu sok owocowy do picia, lepiej zachęć je do zjedzenia świeżego owocu lub warzywa, a do picia podawać wodę, by budować od najmłodszych lat zdrowe zachowania żywieniowe – tłumaczy Karolina Łukaszewicz, dietetyk kliniczny, ekspertka Fundacji Nutricia.

Co ciekawe, na profilu Moniki Mazur aż 67% ankietowanych  odpowiedziało, że soki owocowe stanowią ważny element żywienia niemowlęcia. Nic bardziej mylnego, do picia najlepsza jest woda, a owoce najlepiej podawać jako element posiłku!

FAKT: 70% komórek odpornościowych znajduje się w przewodzie pokarmowym

W kształtowaniu odporności w czasie 1000 pierwszych dni życia bardzo ważne jest mleko mamy.  Wspiera ono rozwój mikrobioty jelitowej i dostarcza istotnych składników dla budowania naturalnej tarczy ochronnej dziecka. Należą do nich m.in. bakterie z gatunku Bifidobacterium, oligosacharydy, probiotyki oraz witaminy C i D. Najlepszym sposobem na zadbanie o mikrobiotę jelitową o korzystnym składzie jest odpowiednie żywienie dziecka, więc warto zacząć już od pierwszych chwil jego życia.

Około 70-80% komórek układu odpornościowego znajduje się właśnie w jelitach. Towarzystwa naukowe na świecie są zgodne, że złotym standardem jest karmienie piersią – wyłączne przez pierwszych 6 miesięcy życia i kontynuowane nawet do ok. 2. roku życia malucha lub tak długo, jak chcą tego mama oraz dziecko, przy jednoczesnym rozszerzaniu jego diety. Zdarza się jednak, że mama nie może karmić piersią. W takiej sytuacji lekarz pomoże dobrać odpowiednie mleko modyfikowane, które jest najbardziej zbliżone kompozycją  do mleka matki. – komentuje Karolina Łukaszewicz.

Aż 94% osób biorących udział w ankiecie przeprowadzonej na profilu inspirującej mamy, jaką jest Kasia Bigos, wie, że większość komórek odpornościowych malucha znajduje się w jego układzie pokarmowym!

MIT: Owoce wprowadzamy do menu malucha na samym początku rozszerzania diety

Okazuję się, że mit ten jest popularny wśród rodziców. Ponad 60% uczestników ankiety przeprowadzonej na profilu Sylwii Szczycińskiej uważa, że rozszerzanie diety można zacząć od owoców. To, które produkty podawać jako pierwsze podczas rozszerzania diety nadal budzi kontrowersję.

Dzieci trudniej przyzwyczajają się do smaku warzyw niż owoców, eksperci zalecają, by właśnie od warzyw rozpocząć wprowadzanie nowych smaków do diety dziecka^[2]. Najlepszym wyborem na początek przygody z rozszerzaniem diety są warzywa zielone (np. brokuły), które mają bardziej gorzki smak. Eksperci podkreślają, że nie jest istotna kolejność podawania produktów podczas rozszerzania diety, jednak rozpoczęcie kulinarnej przygody od warzyw zielonych, może wpłynąć na akceptację ich smaku w późniejszym czasie, a wielokrotne ich podawanie w trakcie rozszerzania diety sprzyja ich tolerancji ^[2].

FAKT: 1000 pierwszych dni życia dziecka, czyli czas od poczęcia przez pierwsze lata życia, to najbardziej intensywny okres rozwoju malucha

Odpowiednia dieta, która dostarcza niezbędnych składników odżywczych, jest kluczowa dla wzrostu i prawidłowego rozwoju dziecka. Wyniki badań naukowych z ostatnich lat pokazują, że właściwe żywienie w okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka już od poczęcia jest fundamentem przyszłego zdrowia malucha. W tym czasie dochodzi m.in. do programowania metabolicznego organizmu oraz kształtowania preferencji smakowych. To, czy jako dorosły człowiek będzie cieszyć się zdrowiem, zależy między innymi od decyzji podejmowanych przez jego rodziców i opiekunów właśnie w tym kluczowym okresie życia i sposobie żywienia dziecka. – mówi Karolina Łukaszewicz.

Zobacz więcej na Instagramie @1000pierwszychdni.

^{[1] Wyniki dotyczą matek dzieci w wieku 0-36 miesięcy oraz kobiet w pierwszej ciąży. Badanie przeprowadzone dla programu edukacyjnego „1000 pierwszych dni dla zdrowia” na grupie 3461 mam i kobiet w ciąży.}

^{[2] Fewtrell M. i wsp., Complementary feeding, A position paper :by the ESPGHAN committee on nutrition. J PEDIATR GASTR NUTR, 2017, 64.1 119-132}