Rolnictwo, leśnictwo i stosunki wodne:

1.     NIESUSZ (Narodowa Inicjatywa Ekonomiczno-Społecznych Usług poSZanowania wody). Projekt ma na celu odnowę i przywrócenie zastawek na rowach melioracyjnych. Brak zastawek i prowadzone tzw. prace utrzymaniowe powodują przyspieszanie spływu wód opadowych. Projekt zawiera więc: inwestycje w infrastrukturę (zastawki), cyfrowe urządzenia monitorujące poziom wody (cyfryzacja) i nanoszące informacje na mapy systemu ISOK, stworzenie miejsc pracy (pracownicy dozoru i utrzymania zastawek), zbudowanie nowych kompetencji analizy danych i zarządzania modelem hydraulicznym rowów melioracyjnych, a także zapewnia odporność terenów niezurbanizowanych i rolniczych na suszę i ulewne deszcze.

2.     Renaturyzacja. Wsparcie działań w ramach Krajowego Programu Renaturyzacji Wód Powierzchniowych, w tym renaturyzacji rzek i odsuwanie od nich wałów. Pomysł wymaga nowego podejścia do planowania przestrzennego oraz współpracy przy wykorzystaniu terenów prywatnych do celów społecznych (ochrona polderowa, rekreacja itp.)

3.     CarboAgroStorage. Odtwarzanie i ochrona gleb organicznych, torfowisk i mokradeł wzmocni odporność polskiego rolnictwa na skutki zmiany klimatu, w tym suszy. Poprawi także bilans emisyjny Polski, a wskutek tego wesprze cel osiągnięcia neutralności klimatycznej. 
Do 2050 roku z produkcji rolnej powinno zostać wycofane co najmniej 325-350 tys. ha gleb organicznych. Powinien powstać program odtwarzania zastawek na rowach melioracyjnych, tak aby wspierać retencję glebową w krajobrazie rolnym oraz ochronę gleb organicznych. Tereny zmeliorowanych torfowisk powinny zostać odtworzone, głównie poprzez podniesienie poziomu wody. Na tych obszarach wciąż możliwa będzie działalność rolnicza – paludikultura, czyli rolnictwo bagienne. 

4.     Wody leśne. Przeprowadzona powinna zostać szczegółowa inwentaryzacja oraz ocena funkcjonowania systemów regulujących stosunki wodne w ekosystemach leśnych. Ta wiedza powinna być następnie podstawą do selekcji obiektów i urządzeń, które należy zainstalować, odbudować lub zmodernizować. Powinny one służyć poprawie stosunków wodnych na terenach leśnych, retencji wody w glebie, a także przyczyniać się do ochrony węgla zgromadzonego na terenach podmokłych. Dbałość́ o zatrzymywanie wody w miejscu, w którym ona opada lub w które dotrze, a także ochrona leśnych terenów podmokłych jest najtańszym sposobem na utrzymanie, a nawet wzrost potencjału akumulacyjnego lasu oraz jego ochronę̨ przed skutkami suszy. 

5.     Lasy dla klimatu. Celem programu byłoby uruchomienie kompleksowego programu badawczego określającego możliwości zwiększenia roli polskich lasów w ochronie klimatu. Badania te powinny ujmować w sposób reprezentatywny zróżnicowanie lasów (siedliskowe, wiekowe, gatunkowe, strukturalne w powiązaniu z reżimami ochronnymi) i umożliwić określenie możliwości pochłaniania CO2, magazynowania węgla i sposobów zwiększania trwałości tego magazynowania przez lasy z uwzględnieniem ich zmienności. Ważne jest określenie zakresu i wartości usług ekosystemowych dostarczanych przez lasy w Polsce oraz wypracowanie uzgodnionej z kluczowymi interesariuszami strategii adaptacji ekosystemów leśnych do zmian klimatycznych. Strategia ta powinna uwzględniać funkcje społeczne, przyrodnicze i gospodarcze.

Budynki:

1.     Samoenergetyczna szkoła. Projekt zakłada stworzenie systemu samowystarczalności energetycznej (i cieplnej) szkoły (lub przedszkola) w gminie. Składa się z następujących komponentów: analizy oraz wyliczenia optymalnego zapotrzebowania na oświetlenie i ciepło. Uczestniczą w nim uczniowie (klasy 7 i 8 oraz ze szkół średnich) i nauczyciele (fizyki, przedsiębiorczości) wraz z ekspertami energetycznymi. Na podstawie takiej analizy dokonywane są wyliczenia niezbędnych nakładów kapitałowych na poprawę efektywności energetycznej i cieplnej szkoły oraz niezależne źródła generacji (panele fotowoltaiczne, wirniki, magazyny energii). Projekty realizacyjne tworzą nowe miejsca pracy. Zarządzanie nową infrastrukturą energetyczną tworzy zapotrzebowanie na nowe kompetencje cyfrowe pracowników.

2.     Samoenergetyczny samorząd. Projekt zakłada stworzenie systemu samowystarczalności energetycznej (i cieplnej) budynków publicznych w gminie/dzielnicy. Składa się z następujących komponentów: analizy oraz wyliczenia optymalnego zapotrzebowania na oświetlenie i ciepło. Na podstawie analizy zapotrzebowania na energię i ciepło dokonywane są wyliczenia niezbędnych nakładów kapitałowych na poprawę efektywności energetycznej i cieplnej szkoły oraz na niezależne źródła generacji (panele fotowoltaiczne, wirniki, magazyny energii). Projekty realizacyjne tworzą nowe miejsca pracy. Zarządzanie nową infrastrukturą energetyczną tworzy zapotrzebowanie na nowe kompetencje cyfrowe pracowników.

3.     Wdrażanie budownictwa zeroemisyjnego. W 2018 roku sektor wznoszenia budynków warty był ponad 73 mld zł[1]. Aktualne i planowane standardy dot. parametrów budynków są niewystarczające do realizacji celów klimatycznych. Dlatego proponujemy projekt mający za zadanie wsparcie dla producentów materiałów budowlanych oraz dla wykonawców w dziedzinie budowy budynków zeroemisyjnych. Projekt ten pozwoli nie tylko przyczynić się do realizacji celów klimatycznych, ale też zwiększyć kompetencje pracowników sektora budowlanego oraz wzmocnić pozycję krajowego przemysłu materiałów budowlanych, konkurującego na rynku europejskim i globalnym. Projekt uwzględniałby również rewizję programów nauczania na studiach oraz w szkołach średnich i zawodowych związanych z budownictwem.

Transport:

1.     POLAK (Polska Organizacja Lokalnych Auto-Konwersji). Przeciętne auto w Polsce ma 13 lat. Nawet jeśli jest utrzymane w dobrym stanie technicznym, to emisje z jego silnika przekraczają najnowsze normy. Masowa wymiana floty samochodowej to ogromna inwestycja, która nie da wprost gospodarce dużych korzyści. Opracowanie rozwiązania konwersji pojazdów – w pierwszej kolejności dostawczych – na pojazdy z silnikiem elektrycznym dla kilkunastu popularnych marek samochodowych i masowe upowszechnienie przez sieć współpracujących stacji obsługowych jest rozwiązaniem innowacyjnym. Projekt ten dałby inspirujące zajęcie inżynierom i projektantom, tworząc rynek usług w całym kraju (miejsca pracy), generując też zapotrzebowanie na podnoszenie kompetencji (montaż i obsługa napędów elektrycznych). Dodatkowo, propozycja projektu wymaga uruchomienia produkcji zestawów do konwersji. W następstwie umasowienia aut dostawczych tworzona jest nowa branża – zarządzania bateriami samochodowymi. Konieczne jest stworzenie cyfrowych aplikacji do monitorowania pracy poszczególnych ogniw w baterii i wymiana tych zużytych, z których można zestawiać wspomagające magazyny energii.

2.     BEWA Cargo Hyperloop. Hyperloop to znana technologia przemieszczania ładunku w tunelu za pomocą wykorzystania ciśnienia atmosferycznego (przed ładunkiem wytwarzana jest próżnia, ciśnienie atmosferyczne za ładunkiem wprawia go w ruch). Od kilku lat na świecie prowadzone są instalacje testowe. Minimalne zużycie energii, brak hałasu i emisji pyłów, brak kolizji z innymi pojazdami i dzikimi zwierzętami oraz prędkość przesyłu ładunku – to główne atuty projektu. Wstępne wyliczenia dla przesyłek towarowych na odcinku Berlin-Warszawa zakładają czas przejazdu ładunku – 37 minut. Trasa Berlin-Warszawa charakteryzuje się relatywnie prostymi warunkami geograficznymi, urbanistycznymi (kilka miejscowości na trasie) i logistycznymi (duży ruch związany z e-commerce pomiędzy tymi dwoma hubami) i dlatego jest idealnym miejscem do poważnego pilotażu. Projekt dotyczy nowoczesnych rozwiązań przyszłości, podnoszenia kompetencji i jest rozwojowy – w dalszej przyszłości mógłby połączyć wschodnią granicę UE z innymi dużymi centrami logistycznymi w Europie. To byłby projekt, którym polsko-niemiecka współpraca mogłaby zapoczątkować rewolucję transportu towarowego w Europie.

3.     Doraźna poprawa zrównoważonego transportu w miastach. Celem projektu jest poprawa pozycji konkurencyjnej transportu zbiorowego, ruchu rowerowego i pieszego w miastach, uzyskanej poprzez punktowe i „szybkie” projekty. Przykłady działań obejmują wsparcie projektowe, strategiczne oraz finansowe dla doraźnych projektów takich jak wytyczanie pasów tramwajowych, buspasów, priorytet komunikacji zbiorowej na newralgicznych skrzyżowaniach, poprawę bezpieczeństwa pieszych poprzez uspokojenie ruchu bądź doświetlenie przejść dla pieszych, czy też szybką budowę dróg rowerowych (ang. pop-up bike lanes) w miejsce istniejącej infrastruktury drogowej.

4.     Krajowy Fundusz Inwestycji w Infrastrukturę Rowerową. Celem Funduszu byłoby przyczynienie się do co najmniej podwojenia udziału ruchu rowerowego w Polsce do 2030 roku, wprost przyczyniając się do spadku emisji gazów cieplarnianych. W ramach Funduszu proponujemy przygotowanie kompleksowego (krajowego) planu rozwoju transportu rowerowego. Kolejnym krokiem byłaby identyfikacja dobrych praktyk i rozwiązań w projektowaniu i umiejscawianiu dróg rowerowych. Rekomendujemy, by środki z Funduszu pozwoliły na budowę dodatkowych (ponad środki własne oraz środki z innych programów unijnych) co najmniej 5000 km nowych dróg rowerowych, wybudowanych zgodnie z wytycznymi określonymi w wypracowanych „dobrych praktykach”.

5.     e-PKS+. Celem projektu jest poprawa konkurencyjności transportu zbiorowego poza obszarami metropolitalnymi. Proponujemy dofinansowania w zakupie autobusów elektrycznych dla przewoźników regionalnych i lokalnych. Zakupy te będą musiały być powiązane z poprawą oferty przewozowej (tworząc konkurencyjną siatkę co najmniej kilkunastu połączeń dziennie). Celem projektu będzie walka z wykluczeniem komunikacyjnym oraz przyczynienie się do spadku emisji dwutlenku węgla (dzięki przeniesieniu pasażerów z samochodów osobowych do zelektryfikowanego transportu zbiorowego). Projekt stanowi też szansę dla producentów autobusów w Polsce.

Energetyka:

1.     Regionalna Dekarbonizacja Miejska. Projekt z myślą o miastach, które posiadają zabytkowe centra z kamienicami bez ciepła systemowego lub osiedla „z wielkiej płyty”, z lokalnymi kotłowniami. Projekt zakłada opracowanie analizy i zainstalowanie lokalnych urządzeń generujących energię, ciepło, sieć dystrybucji i magazyny energii. Projekt zakłada opracowanie projektu technicznego i ekonomicznego, instalację urządzeń generujących i magazynów w ramach KPO oraz stworzenie sieci dystrybucji w ramach pozyskania inwestora prywatnego – długoterminowego inwestora finansowego typu fundusze emerytalne.

2.     Projekty badawcze i wdrożeniowe w dziedzinie magazynowania energii. Proponujemy, by w obszarze elektroenergetyki sfinansowane zostały prace badawcze i wdrożeniowe w obszarze magazynów energii. Magazyny energii będą stanowić kluczowe rozwiązanie w budowie systemu elektroenergetycznego opartego na odnawialnych źródłach energii, zapewniając jego odpowiednie bilansowanie. Plan zakłada dofinansowania do programów realizowanych przez jednostki badawcze oraz dofinansowania pilotaży, np. w postaci „wysp energetycznych”. Plan pozwoli nie tylko na pogłębienie wiedzy, ale też na wykreowanie popytu na rozwiązania technologiczne i umiejętności potrzebnych na rynku pracy w procesie transformacji energetycznej. Obszarem pilotażowym mogłyby być regiony wydobycia węgla brunatnego i kamiennego, które zostaną poddane nie tylko transformacji energetycznej, ale też rynków pracy. Program stworzy możliwości dalszego rozwoju zawodowego w specjalizacjach technicznych i energetycznych. 

3.     Sieci Dystrybucyjne Przyszłości, w którym dofinansowywane byłyby projekty zwiększające elastyczność sieci dystrybucyjnych, pozwalając na zwiększenie udziałów odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza na terenach wiejskich. Program uwzględniałby rozbudowę i modernizację sieci, cyfryzację (w tym smart-metering), rozbudowę możliwości zarządzania popytem (DSM), oraz synergię z projektami badawczymi i wdrożeniowymi w dziedzinie magazynowania energii. Dodatkowym skutkiem inwestycji byłaby poprawa jakości dostarczanej energii (np. redukcja czasu braku dostaw energii elektrycznej).