Łukasiewicz uruchamia Centrum Oceny Technologii

Centrum Oceny Technologii (COT) to nowa jednostka badawcza powstająca w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz. Jej zadaniem jest prowadzenie badań dotyczących zalet, ryzyka i skutków wdrażania nowych technologii oraz rekomendowanie najbardziej korzystnych kierunków rozwoju technologicznego.

- Korzystając z udogodnień i urządzeń, które powstają dzięki nowym technologiom, często koncentrujemy się na ich bezpośrednich zastosowaniach. Wciąż zbyt rzadko jednak dostrzegamy perspektywę ich wykorzystania w sposób ponadstandardowy, w różnych innych sferach życia. Centrum Oceny Technologii podejmie między innymi właśnie to wyzwanie. Zajmie się zarówno prowadzeniem szerokich badań i analiz, jak i projektami wdrożeniowymi. Badacze przeanalizują w najbliższym czasie m.in. możliwości produkowania w Polsce podzespołów dla polskiej marki samochodów elektrycznych Izera, podejmą tematy związane z gospodarką wodorową, zamkniętym obiegiem surowców w gospodarce i budownictwem modułowym. COT będzie pracowało głównie na rzecz innych instytucji naukowych, szczególnie działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, ale jego zasoby będą również dostępne dla projektów zgłaszanych przez sektor prywatny i administrację publiczną – mówi Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.

- Ignacy Łukasiewicz, opracowując proces rafinacji ropy naftowej, robił to, aby pozyskać tanie źródło alkoholu. Gdy zdecydował się na wykorzystanie swojego wynalazku w lampie naftowej, nie wiedział z kolei, że można użyć jej do napędzania silników spalinowych. Nawet gdy tworzył przemysł naftowy na ziemiach polskich, trudno było przewidzieć, jakie korzyści i skutki dla świata przyniesie jego wynalazek i rozwijająca się branża. Gdyby ktoś wówczas dokonał oceny technologii Łukasiewicza, Polska mogłaby lepiej wykorzystać szansę, jaką dawał rozwój przemysłu naftowego. Dlatego naszym celem jest dokonywanie regularnej profesjonalnej oceny technologii, w oparciu o metodologię technology assessment – mówi dr hab. Piotr Stankiewicz, dyrektor  Łukasiewicz - Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Orgmasz i twórca Centrum Oceny Technologii. Zaznacza, że instytucja kieruje się zasadą społecznie odpowiedzialnego rozwoju technologicznego.

Na przykładzie debaty publicznej na temat szczepionek, sieci 5G, organizmów modyfikowanych genetycznie czy energetyki jądrowej można zaobserwować, że skutki niektórych technologii mogą być wyolbrzymiane, a wiedza społeczeństwa na ich temat stosunkowo niewielka.

W konsekwencji debatą publiczną w obszarze nowych technologii często rządzą niepełne informacje, pogłoski i emocje. Dlatego ważnym celem nowej jednostki badawczej jest również popularyzowanie rezultatów prowadzonych badań. COT nie będzie narzucać określonych opinii na temat poszczególnych technologii, ale rzetelnie informować o związanych z nimi korzyściach i skutkach, aby społeczeństwo mogło świadomie kształtować swoją opinię na ich temat, opierając się na sprawdzonej wiedzy naukowej.

Badacze zatrudnieni w instytucji posiadają doświadczenie w pracy przy tworzeniu aplikacji mobilnych, prowadzeniu kampanii społecznych, konsultacji społecznych i badań partycypacyjnych, w tym dotyczących dużych projektów inwestycyjnych związanych
z wdrażaniem nowych technologii, takich jak wybór lokalizacji i budowa elektrowni jądrowej. W obszarze kompetencji mieszczą się również audyt technologiczny branży lub przedsiębiorstwa, ocena wpływu społecznego i gospodarczego czy analiza rynku.

Ważnym zadaniem Centrum Oceny Technologii w Łukasiewiczu jest też tzw. foresight technologiczny. Jego celem jest tworzenie prognoz i scenariuszy rozwoju technologicznego, aby ułatwić decyzje dotyczące najbardziej pożądanych kierunków rozwoju, a także uprzedzić pojawienie się nieprzewidzianych skutków ubocznych wdrażanych rozwiązań. Posiadanie takiej wiedzy może pomóc w przygotowaniu rozwiązań ograniczających ryzyko technologiczne czy wytyczenie innego, bardziej korzystnego dla społeczeństwa kierunku rozwoju.

Centrum Oceny Technologii powstaje w ramach działającego w Sieci Badawczej Łukasiewicz Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Orgmasz, który jest w trakcie procesu przekształcania w Łukasiewicz – Instytut Oceny Technologii. Więcej informacji na temat działalności instytutu można znaleźć na stronie orgmasz.pl.