Nie stać nas na pestycydy - podpisz petycję do premiera

Glifosat został zakwalifikowany jako środek „prawdopodobnie rakotwórczy” przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem wchodzącą w skład WHO, a mimo to pestycydy są stosowane w rolnictwie, a także do kontroli roślinności w przestrzeni publicznej: parkach, ogrodach, chodnikach, placach zabaw, lasach. Zużycie pestycydów - w Polsce, Europie, na świecie - stale rośnie, a ich pozostałości znajdują się w glebie, wodzie, deszczu i w ludzkich organizmach. 

Glifosat jest rakotwórczy?

Koncern będący właścicielem najbardziej znanej marki środka zawierającego glifosat przegrał kolejne procesy o odszkodowania - sądy w USA uznały, że kontakt z tą substancją przyczynił się do rozwoju chłonniaka nieziarniczego. Badania naukowe wiążą również glifosat z zaburzeniami endokrynologicznymi prowadzącymi do problemów z płodnością oraz z niszczeniem flory bakteryjnej jelit, co może przyczyniać się do szeregu chorób i zaburzeń, m.in.  cukrzycy, otyłości, nietolerancji pokarmowych, chorób związanych z układem odpornościowym, depresji i ADHD, Parkinsona.      

Glifosat jest wszędzie

Choć teoretycznie znane są normy dla bezpiecznego użycia dla poszczególnych substancji, w praktyce są one nagminnie przekraczane. Nikt też nie bada, jak działają, i jak długo pozostają w środowisku i organizmach tzw. koktajle pestycydowe, czyli występujące razem mieszanki wielu różnych substancji. Choć określone są najwyższe dopuszczalne poziomy (NDP) substancji szkodliwych w żywności, w praktyce ich przekroczenia są częste, ale rzadko się je wykrywa. Pokazały to badania przeprowadzone przez FoodRentgen - analiza płatków śniadaniowych, kasz jaglanych oraz gryczanych wykazała, że w większości próbek NDP substancji szkodliwych były znacznie przekroczone (http://foodrentgen.eu/pl/publikacje). Zmianom ulegają też same normy. Unia Europejska zezwoliła na import przeznaczonej na pasze soji GMO (soja Roundup Ready), 200-krotnie zwiększono europejską normę pozostałości glifosatu w ziarnie (z 0,1 mg/kg do 20 mg/kg).

Glifosat jest najbardziej rozpowszechnioną substancją chemiczną używaną w pestycydach. To nieselektywny herbicyd, który powoduje zamieranie rośliny - stosowany jest do usuwania chwastów, ale także „pielęgnacji” zieleni miejskiej: usuwania roślin z chodników, parków, placów zabaw. Na polach używany jest także do „dosuszania” plonów bezpośrednio przed zbiorem.  Choć nie jest to praktyka zgodna z przeznaczeniem herbicydu, staje się coraz powszechniejsza i to prawdopodobnie ona powoduje przekroczenia poziomu pozostałości glifosatu w produktach spożywczych.

Co na to Unia?

W Unii Europejskiej sprzedaż substancji czynnych wykorzystywanych w środkach ochrony roślin wynosi obecnie ok. 350 tys. ton i od lat systematycznie rośnie. Ta skala stosowania pestycydów powoduje koszty, których nie ponoszą ich producenci, a które przerzucane są na społeczeństwa. Są to koszty:

1. związane z ochroną zdrowia i chorobami związanymi ze skażeniem środowiska i żywności,
2. koszty związane z utratą różnorodności biologicznej i naturalnych możliwości regulacji ekosystemów, które zostają zaburzone przez środki chemiczne, i wreszcie
3. rosnące koszty związane z produkcją rolną - stosowanie pestycydów wyjaławia glebę (niszczy naturalne procesy pozwalające zachować jej żyzność), sprzyja jej wysychaniu (i zwiększa wrażliwość na suszę) - są miejsca na świecie, gdzie na skutek stosowania pestycydów, produkcja rolna przestała być możliwa.

Luksemburg zakaże glifosatu

Są państwa, które ograniczają stosowanie pestycydów. Luksemburg będzie pierwszym krajem w Europie, który do końca 2020 roku całkowicie zakaże stosowania glifosatu. Na ten krok zdecydowało się wiele państw na całym świecie (np. 6 krajów znad Zatoki Perskiej), inne zabroniły np. stosowania go bezpośrednio przed zbiorem czy do pielęgnacji terenów zielonych. Również w Polsce pojawiły się inicjatywy postulujące ograniczenie stosowania glifosatu.

W tej chwili dyskutowana jest w krajach członkowskich Wspólna Polityka Rolna na lata 2021-2027. W ramach strategii „Od pola do stołu” ma ona powiązać model produkcji rolnej z jakością żywności i jej wpływem na nasze zdrowie. Ale dużo będzie zależeć od państw członkowskich. Polska, jak pozostałe kraje, musi stworzyć „Krajowy Plan Strategiczny WPR 2021-2027”, w którym określi, z jakich narzędzi skorzysta i jak będzie wdrażać cele nowej Wspólnej Polityki Rolnej. Ten plan powinien być ambitny i skutecznie realizować dobre cele wyznaczone przez Unię Europejską. 

Podpisz petycję do premiera!

Koalicja Żywa Ziemia zbiera podpisy pod petycją „Dość trucia!” https://www.petycjeonline.com/dosc_trucia. Jest to apel do premiera Morawieckiego o: 

1. natychmiastowe wprowadzenie ustawowego zakazu oprysków roślin przed zbiorem przy pomocy chemicznych herbicydów, w tym tych zawierających glifosat;
2. zakazanie stosowania glifosatu przez użytkowników nieprofesjonalnych oraz zakazu stosowania glifosatu i jego zamienników do pielęgnacji zieleni w przestrzeni publicznej: w parkach, na placach zabaw, cmentarzach, w ogrodach i na chodnikach;
3. poważne podejście do celów redukcji pestycydów Europejskiego Zielonego Ładu; rząd już teraz musi podjąć aktywne działania na rzecz wdrażania alternatywnych technik rolniczych i eliminacji szkodliwych pestycydów z naszych pól i naszej żywności, w tym na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego i dostępności polskich produktów ekologicznych dla konsumentów; 
4. lepszą kontrolę, a także uzależnienie płatności dla rolników w „Krajowym Planie Strategicznym WPR 2021-2027” od prowadzenia zrównoważonych praktyk rolniczych.

Koalicja Żywa Ziemia skupia organizacje, inicjatywy i ruchy społeczne, rolnicze oraz ekologiczne. Działa na rzecz zmian polityki rolnej i żywnościowej w Polsce i w Unii Europejskiej, w kierunku rolnictwa opartego na zasadach agroekologii, w szczególności rolnictwa ekologicznego. Koalicja Żywa Ziemia stawia sobie za cel kształtowanie polityki rolnej i żywnościowej w kierunku sprawiedliwej społecznie i odpowiedzialnej wobec środowiska naturalnego produkcji, dystrybucji i konsumpcji żywności.

Cele KŻZ określa jej Manifest.

Organizacje członkowskie KŻZ to: 

Forum Rolnictwa Ekologicznego, Fundacja Mała Wielka Zmiana, Fundacja Strefa Zieleni, Fundacja WWF Polska, Kooperatywa Spożywcza „Dobrze”,  ruch Nyeleni Polska, Polski Klub Ekologiczny, Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi EKOLAND, Oddział Lubelski, Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Ziarno”, Greenpeace Polska, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Fundacja Zielone Światło/Zielone Wiadomości, Instytut Spraw Obywatelskich, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Agroleśnictwa, Fundacja Rozwoju Myśli Ekologicznej, Stowarzyszenie Slow Food Warszawa, Stowarzyszenie What a Waste.