Niepodległa i Ośrodek Karta przedstawiają – „Wiktoria 1920” dzień po dniu

Biuro Programu „Niepodległa” we współpracy z Fundacją Ośrodek Karta przedstawiają wyjątkową serię materiałów historycznych przedstawiających życie Polaków w okresie bezpośrednio poprzedzającym Bitwę Warszawską 1920 roku i w czasie decydującej fazy wojny polsko-bolszewickiej.

– Sto lat temu nastąpił jeden z kluczowych momentów historii Polski, jak i całego świata. Wydarzenia mające miejsce w lecie 1920 roku, przyniosły nie tylko wielki militarny sukces, lecz także w niemałym stopniu odpowiedź na pytanie, czym jest Polska. To właśnie sukces Polski przyczynił się do powstrzymania marszu bolszewików na Europę – opowiada Jan Kowalski, dyrektor Biura Programu „Niepodległa”. – Dzięki naszemu wspólnemu projektowi, w stulecie Bitwy Warszawskiej możemy przyjrzeć się bliżej temu, co zajmowało Polaków w tamtych czasach – dodaje dyr. Kowalski.

Już od 17 kwietnia na portalu niepodlegla.gov.pl oraz w kilku tytułach prasowych, serwisach internetowych i stacjach radiowych w całej Polsce prezentowane będą wydarzenia z kolejnych dni 1920 roku. Historycy Ośrodka Karta przygotowali wybór interesujących doniesień prasowych, materiałów archiwalnych i fotografii pokazujących Polskę przed stu laty. W tygodniowych cyklach publikowane będą informacje o wydarzeniach i życiu społecznym w czasach, w których ważyły się losy całej Europy.

Projekt Wiktoria 1920 to wielogłosowa opowieść prowadzona przez świadków wydarzeń sprzed stu lat. Poznamy ją nie tylko z relacji dowódców i żołnierzy, lecz także robotnic, urzędniczek, księży, artystek, mieszkańców dużych  i mniejszych miejscowości. Składać się na nią będą odnalezione w archiwach oraz starannie wyselekcjonowane źródła: listy, wspomnienia, oficjalne noty, odezwy i wycinki z prasy, a także notatki zapisane w nieopublikowanych nigdy pamiętnikach. Całość dopełnią – nierzadko publikowane po raz pierwszy – zdjęcia archiwalne. Poznając opowieści o kolejnych, uporządkowanych chronologicznie wydarzeniach będziemy mieli szansę śledzić „na żywo” wydarzenia sprzed stu lat.

Kolejne odcinki opowieści o losach wojny polsko-bolszewickiej, publikowane w każdy piątek, przez kolejne 7 miesięcy (do połowy listopada), na portalu niepodlegla.gov.pl w zakładce „O Niepodległej” oraz w licznych papierowych i internetowych mediach ogólnopolskich, lokalnych oraz polonijnych, będą wnikliwą prezentacją przebiegu procesu, który dla wielu pokoleń był i jest punktem odniesienia w myśleniu o Polsce.

Projekt realizowany przez Biuro Programu „Niepodległa” we współpracy z Ośrodkiem KARTA. Ośrodek KARTA od blisko ćwierćwiecza prowadzi prace mające na celu uzupełnienie obrazu wojny Polski z Rosją bolszewicką. Opracowane przez Ośrodek materiały publikowane są na łamach kwartalnika „Karta”, w licznych wydawnictwach: książkach, albumach, a także na portalu karta.org.pl. Parterami medialnymi projektu są: Rzeczpospolita, Polityka, portale dzieje.pl i histmag.org.

Zapraszamy do współpracy kolejne redakcje.

Projekt „Wiktoria 1920” jest zwieńczeniem wieloletnich działań Ośrodka KARTA na rzecz dokumentowania i upamiętniania historii wojny polsko-sowieckiej 1919–20. Podstawą, na której go oparto, są materiały źródłowe, w tym wcześniej niepublikowane. Pierwszą grupę stanowią źródła archiwalne przechowywane w zbiorach: Instytutu i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce (Nowy Jork), Instytutu Piłsudskiego w Londynie, Archiwum Akt Nowych, Centralnego Archiwum Wojskowego, Archiwum Ośrodka KARTA. Druga grupa to materiały pozyskane podczas kwerend w bibliotekach: Bibliotece Narodowej w Warszawie, Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu, Bibliotece Książąt Czartoryskich w Krakowie, Centralnej Bibliotece Wojskowej. Trzecią grupę źródeł stanowią roczniki czasopism z roku 1920. Tu kwerenda obejmowała kilkadziesiąt tytułów o różnej proweniencji i zasięgu geograficznym, podejmujących opis wydarzeń wojny i społeczeństwa z różnych perspektyw: prawicowej, robotniczej, socjalistycznej, chłopskiej, wojskowej. Czwarta grupa – najliczniej obecna – to dzienniki, pamiętniki, listy, relacje i wspomnienia naocznych świadków (w toku prac uwzględniono ponad 200 tego typu pozycji). Dokonany z nich wybór pozwolił nasycić opowieść o roku 1920 emocjami i przeżyciami żywych ludzi – uczestników tamtych wydarzeń.