Ochrona dzieci przed pornografią – projekt przepisów

Stowarzyszenie Twoja Sprawa zaprezentowało projekt przepisów mających skuteczniej chronić dzieci przed pornografią. Specjalny zespół roboczy prowadzony przez Stowarzyszenie zakończył ponad roczną pracę.

Przepisy mają na celu ochronę dzieci i nie zakazują udostępniania pornografii osobom dorosłym. Część rozwiązań projektu opiera się na postulatach wyrażonych m.in. w nowej dyrektywie o audiowizualnych usługach medialnych, którą Polska będzie musiała implementować do września 2020 roku. Chodzi przede wszystkim o nałożenie na dostawców pornografii obowiązku wdrożenia skutecznych narzędzi weryfikacji wieku. Projekt zawiera definicję tzw. „kwalifikowanych treści pornograficznych”, ustanawia instytucję współregulatora, w ramach którego mają być reprezentowane różne organizacje chroniące dzieci, organizacje przedsiębiorców oraz podmioty zajmujące się ochroną prawa do prywatności. Rolą współregulatora będzie m.in. wskazywanie, które podmioty naruszają przepisy i wnioskowanie o podjęcie działań przez odpowiedni organ regulacyjny.

Prace zespołu roboczego trwały od listopada 2018 roku. Zostały do nich zaproszone takie podmioty jak Instytut Wymiaru Sprawiedliwości (jednostka badawcza Ministerstwa Sprawiedliwości), Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Ministerstwo Cyfryzacji, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji, IAB Polska, Fundacja Panoptykon, NASK oraz Związek Dużych Rodzin 3+.

Urszula Sowińska, członek zarządu Stowarzyszenia Twoja Sprawa podkreśla, że najważniejszą częścią prac zespołu było wypracowanie najbardziej skutecznych narzędzi ochrony dzieci przy uwzględnieniu takich wartości jak wolność gospodarcza, prawo do prywatności czy swoboda wypowiedzi.

Pornografia może mieć bardzo negatywny wpływ na dzieci i młodzież. Dostępne badania potwierdziły, że korzystanie z pornografii przez dzieci i młodzież, może prowadzić nie tylko do uzależnienia, ale także do dysfunkcji seksualnych. Może mieć wpływ na trwałość rodzin, ale również sprzyja postawom uprzedmiotawiającym człowieka, w szczególności kobiety. Badania prowadzone w Wielkiej Brytanii oraz w Polsce pokazują, że konsumpcja pornografii wywołuje podobne zmiany w pracy mózgu do obserwowanych w przypadku uzależnienia od substancji psychoaktywnych lub hazardu.

Równocześnie, z badań Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej na grupie ponad 10.000 uczniów w wieku od 14 do 16 lat wynika, że 10,2% chłopców w tej grupie wiekowej ogląda pornografię od 3 do 5 razy w miesiącu,  prawie 10% robi to od 6 do 10 razy w miesiącu, niemal 11% od 11 do 30 razy w miesiącu, a co najmniej raz dziennie ogląda ją aż 11,3% chłopców. Polskie dziecko pierwszy kontakt z pornografią ma średnio przed ukończeniem 12. roku życia. Wiele z takich dzieci jest regularnymi konsumentami pornografii.

„Dziękujemy wszystkim osobom, które zaangażowały się w pracę zespołu roboczego. Chcemy równocześnie podkreślić, że autorem projektu jest Stowarzyszenie Twoja Sprawa, a udziału w pracach zespołu nie należy traktować jako poparcia przez którąkolwiek z instytucji ostatecznej wersji projektu ustawy” – podkreśla Izabela Karska – rzeczniczka prasowa Stowarzyszenia Twoja Sprawa. Niektórzy przedstawiciele nie brali udziału we wszystkich spotkaniach zespołu. „Uważamy, że wzięliśmy pod uwagę ogromną większość uwag, które były podnoszone przez uczestników prac zespołu, a z pewnością projekt nie zawiera rozwiązań, co do których większość członków zespołu podniosłaby zastrzeżenia” – informuje Izabela Karska.

„Dyskusja prowadzona w zespole roboczym była bardzo merytoryczna i cieszymy się, że mogliśmy w niej wziąć udział” – powiedział dr Marcin Wielec, dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.

„Dzieci potrzebują lepszej ochrony, zarówno przed pornografią jak i przed innymi zjawiskami, takimi jak patotreści. Najlepsze rozwiązania mogą powstawać w dialogu, a zespół roboczy prowadzony przez Stowarzyszenie Twoja Sprawa taki dialog umożliwiał” – powiedziała Hanna Machińska, Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich.

„Projekt przygotowany przez Stowarzyszenie Twoja Sprawa jest ważnym głosem w dyskusji, jak lepiej chronić najmłodszych przed szkodliwymi treściami. Jesteśmy zadowoleni, że w trakcie prac zespołu mogły wybrzmieć różne argumenty” – poinformował Sylwester Szczepaniak, który obserwował prace zespołu z ramienia Ministerstwa Cyfryzacji.

„To dla nas ważny projekt” – podkreśla Judyta Kruk - rzecznik prasowa Związku Dużych Rodzin 3+. „Rodzice czekają na wsparcie. Na razie jesteśmy pozostawieni samymi sobie wobec praktyk przemysłu pornograficznego” – zaznacza.

Projekt przepisów został opublikowany na stronie https://opornografii.pl/. Stowarzyszenie Twoja Sprawa umieściło na stronie również serię infografik szczegółowo wyjaśniających genezę projektu, przyjęte założenia legislacyjne, jego główne elementy, sankcje i proponowane przepisy proceduralne.