Bella Skyway Festival po raz 11 rozświetlił Toruń!

Różnorodność miejsca – tego mijanego w codziennym zgiełku i tych dalekich, nie do końca osiągalnych, ale przez człowieka pożądanych: innych planet, zanikających, zapomnianych krain i ekosystemów, miejsc w naszej pamięci albo przestrzeni, gdzie „muzyka, forma, przyroda i architektura spotykają się najpiękniej”. To ona właśnie była motywem przewodnim tegorocznego toruńskiego Bella Skyway Festival – wydarzenia niezmiennie już od 11 lat budującego turystyczną, artystyczną i biznesową renomę Torunia. Tegoroczna edycja nawiązywała w świadomy i spójny programowo sposób do 50. rocznicy lądowania człowieka na Księżycu.

Już po raz jedenasty, festiwal znany z anteny National Geographic, Bella Skyway Festival, zagościł w gotyckim Toruniu! Na Starym Mieście, i nie tylko, artyści z Polski, Francji, Litwy, Portugalii, Finlandii i Singapuru zaprezentowali łącznie 20 świetlnych projektów: małych i wielkoformatowych instalacji, mappingów 3D, jak i również interesujących wydarzeń towarzyszących. Szacujemy, że w dniach od 20 do 25 sierpnia na festiwalu pojawiło się około 400 000 widzów – podsumowuje Przemysław Draheim z Toruńskiej Agendy Kulturalnej.

Podróż na Księżyc

Spore kolejki zainteresowanych widoczne były tuż przy ulokowanym na Rynku Staromiejskim namiocie sferycznym autorstwa Polidomes International, w którym Centrum Nauki Keplera Planetarium Wenus prezentowało pokaz „Devotion”, pod mecenatem Banku Millennium, jak również Color SC. Choć podczas samego pokazu na kosmicznym statku zabrakło tlenu (“Oxygen level — zero”), to widzom z pewnością nie zabrakło wrażeń w formacie 360 stopni, gdy tuż nad ich głowami, a właściwie wszędzie wokół nich budowała się materia atomów, gwiazd i galaktyk – aż do pierwszego kroku człowieka na Księżycu.

Pełna sala dopisała również na wyjątkowych pokazach w Centrum Sztuki Współczesnej. Były to dokumenty National Geographic „Apollo: droga na Księżyc” i „Apollo: na podbój kosmosu”, prezentujące historię drogi człowieka na Księżyc w kontekście wyścigu kosmicznego USA i ZSRR, zakończonego… pewną obojętnością społeczną na kolejne “księżycowe” misje po tej najbardziej spektakularnej – „Apollo 11” w 1969 roku.

Centrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy” razem ze sponsorem, dystrybutorem marki Mionetto, zaserwowało w czwartkowy wieczór laserowo-pirotechniczną, ale i projekcyjną podróż po Układzie Słonecznym z wyjątkowym tłem muzycznym (m.in. z muzyką z “Game of Thrones”), która z pewnością zasiała w widzach ziarno wątpliwości: “Czy jesteśmy TU sami?”.

Tuż pod Krzywą Wieżą dzięki Kasprowi Heinowi, pięknymi sierpniowymi toruńskimi wieczorami pojawiła się możliwość… teleportacji poprzez kosmiczne „Wrota”, nawiązujące do pradawnego mitu austronezyjskiego ludu Cham. Widzowie, stojący bezpośrednio przed instalacją, mogli uchwycić swoją postać na fotografii, tuż na wprost galaktycznych wrót w momencie symbolicznego przejścia, kosmicznej podróży.

Galaktyczne ścieżki Bella Skyway Festival w tym roku pięknie i niepokojąco spinał performance „Planeta PX9” – przygotowany przez Stowarzyszenie „Projekt Zewnętrza”, we współpracy z VII LO w Toruniu, Toruńską Agendą Kulturalną, CSW “Znaki Czasu”, Młodzieżowym Domem Kultury, Zespołem Szkół nr 6 w Kropywnyckim i Zespołem Szkół w Gołowkiwce. Tancerze i tancerki z metalicznymi twarzami, użyli wyłącznie ruchu i muzyki, by w przejmujący sposób rozegrać historię nieznanej, niedopowiedzianej planety i jej mieszkańców. Zgromadzona publiczność nagrodziła młodych artystów gromkimi brawami.

W podróży do Chinatown

Choć do Guilin w Chinach jest dokładnie 7907 kilometrów, widzowie festiwalu na kilka dni mogli zobaczyć, jak wygląda prawdziwa chińska dzielnica! Bodaj najbardziej kompleksowa instalacja w historii Bella Skyway Fesival – „Chinatown” – zgromadziła na ul. Gregorkiewicza prawdziwe tłumy! Widzowie udali się w podróż po kilku niezwykłych strefach tematycznych w świecie chińskich symboli. Ten oryginalny, ogromnych rozmiarów projekt został przygotowany przez grupę Water Concept w towarzystwie Art4Media (mapping na chińskiej bramie), a także objęty mecenatem przez TZMO SA i markę Bella, przy współpracy z chińskim miastem Guillin.

Mapping witający zwiedzających na wejściowej bramie, dawał bogaty przekrój przez chińską przyrodę, architekturę i kolorystykę oraz symbole. Nie zabrakło motywu żółwia, tygrysa czy świni, jak również uzupełniających się sił wszechświata – yin i yang pochodzących z filozofii chińskiej. W samym środku instalacji na widzów czekały setki fantazyjnych chińskich lampionów, smoki wynurzające się z kotłującej się wody, kwiaty lotosu i drzewo Bonsai, a na samym końcu rozgościła się bogata strefa food trucków i kuchni azjatyckiej. Była to prawdopodobnie najtłumniej odwiedzana atrakcja tegorocznego Bella Skyway Festival.

Bella Skyway ekologicznie

Niezwykle przejmująca i aktualna okazała się instalacja „Last Parade” prezentująca zwierzęta i ptaki odchodzące na murach Fosy Zamkowej w zapomnienie. Przechodzące parami cienie zwierząt miały zdecydowanie dydaktyczny wydźwięk – szczególnie dla rodzin z dziećmi. Wideo-instalacja została przygotowana przez finlandzkiego artystę Alexandra Reichsteina pod patronatem Konsula Honorowego Finlandii w Toruniu i wpisała się mocno w ekologiczny nurt Bella Skyway Festival w Toruniu.

Na placu CKK Jordanki umiejscowiona była z kolei kameralna, delikatna w wyrazie instalacja „Opowiedz innym, jak to wygląda” przygotowana przez mock nock (Malejka). Leżące, subtelnie podświetlone, fosforyzujące drzewo odzwierciedlało ekologiczną katastrofę – zagładę drzew gatunku Finem Mundi na antypodach Wysp Krawędziowych.

Motyw drzew – naszych ekologicznych strażników, pojawił się również na Bella Skyway Festival w dwóch innych instalacjach: „Geodrzewach” Michała Kardasa na ul. Wały gen. Sikorskiego, jak i w Alpinarium przy ul. Kopernika – w projekcie „Drzewa świata” młodego artysty Macieja Bowszysa. Pierwsza z instalacji pokazywała “sekretny język drzew” w rytm dynamicznej muzyki i zmieniających się barw, druga – była pretekstem do zastanowienia się nad naszymi podróżami – przez dalekie kontynenty, aż do… samych siebie.

Nasze miejsce w mieście — w centrum i obok środowiska naturalnego — naznaczył mapping “Symbioza”, wyświetlany w zaskakujący sposób na autobusie z taboru toruńskiego Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego. Projekt zrealizowano dzięki projektowi „BiT-City II”, współfinansowanemu ze środków Funduszu Spójności w ramach programu „Infrastruktura i Środowisko 2014-2020”. Projekcja grupy Bodigi spotkała się z bardzo entuzjastycznym przyjęciem również dzięki fantastycznej oprawie muzycznej kompozytora Macieja Dobrowolskiego. Była to dynamiczna opowieść o współczesnej zależności człowieka od środowiska naturalnego, z wyraźnym wskazaniem na dążenie do symbiozy, a nie ekologicznej destrukcji.

Setkami kolorowych światełek w małych upcyklingowanych pojemnikach (“słoiczkach”) rozbłysły okolice Hotelu Bulwar. Urokliwa instalacja „Rainbow Connection” Yun z Singapuru, sponsorowana przez ATT Audiotechnikę Toruń, oddawała bogactwo odcieni i krajobrazów przyrody – morskie barwy, gradację leśnych zieleni czy warstwowe głębie chmur.

W kontekst wartości i tematów eko, poruszanych w tym roku przez Bella Skyway Festival wpisała się znakomicie Świetlna Rowerowa Masa Krytyczna Stowarzyszenia „Rowerowy Toruń”, która wyruszyła w sobotę w świetlną trasę. Głównym założeniem akcji jest promowanie ekologicznego i bezpiecznego transportu rowerowego; w tym przypadku dotyczyło ono szczególnie obowiązkowego oświetlenia roweru wieczorową i nocną porą.

Wspomnienia i migawki

Szczególne miejsce w naszym życiu zajmują wspomnienia, migawki zdarzeń i emocji – one również znalazły swoje artystyczne odbicie na Bella Skyway Festival. Remi Brun z Francji efektownie przechwycił migawki ruchu za pomocą dwóch niezwykłych instalacji na Ruinach Podominikańskich: „Les Footballeurs” i „Loopy Lou”. Pierwsza zarejestrowała napastnika kopiącego piłkę i bramkarza w skali 1:1. Druga – to dziewczynka skacząca na skakance, migawka z dzieciństwa córki artysty, Louise. Obie pracy można było obejrzeć dzięki wsparciu Institute Francais de Pologne w Warszawie.

Litewski project “Quietly speaking colors” Kotryny Calkaite doskonale wkomponował się w ulicę Ciasną. Każdy kolor instalacji kierował uwagę widza ku innemu wspomnieniu o ojcu artystki. Był on też jednym z obiektów fotograficznych podczas trwających równolegle warsztatów fotograficznych, współprganizowanych przez Toruńską Szkołę Fotografii – uczestnicy, na tworzonych przez siebie fotografiach, mieli okazję uchwycić własne wspomnienia, migawki ze Skyway`owych świetlnych instalacji czy miejsc.

Spotkanie muzyki, grafiki i architektury

W ramach motywu przewodniego na tegorocznym Bella Skyway – „różnorodności miejsca” — spotkały się również ze sobą muzyka, grafika, architektura, a nawet teatr, i były to spotkania na wysokim artystycznym poziomie.

Główny partner 11. Bella Skyway Festival, Województwo Kujawsko-Pomorskie, zabrał gości festiwalu w podróż muzyczno-architektoniczną w ramach projektu “Sequence” na Urzędzie Marszałkowskim. Projekcja została przygotowana przez trio: Steve`a Nasha, Larovsky`ego oraz VJ Pillow. Pikanterii pokazowi dodawała gra artystek stojących na dachu wejścia do budynku – duetu Pinky Loops. Połączenie takiej muzycznej odwagi z mappingiem dopasowanym do struktury budynku przynosiło wielokrotne oklaski podczas pokazu, a piękna muzyka niosła się echem jeszcze daleko w inne rejony miasta, budując wyjątkową atmosferę weekendowych toruńskich wieczorów.

Instalacja „Loom” autorstwa Pedro i Chloe, artystów z Portugalii, to z kolei projekt na fasadzie klubu NRD przy ul. Browarnej – mapping „goniący za uciekającym chaosem”, snujący graficzno-muzyczną nić przypowieści o tym, jaka jest natura człowieka, i jaka jest… natura sama w sobie.

Studenci UMK z Zakładu Plastyki Intermedialnej WSP UMK przygotowali prawdziwy majstersztyk, który można było “chłonąć” na ulicy Łaziennej, na fasadzie Pałacu Dąmbskich. „Retush” – projekt wsparty przez PGE Toruń należącą do grupy PGE Energia Ciepła, zachwycił precyzją w “dostrojeniu” do detali budynku, jak i kreatywnością w wirtualnym „upiększaniu” za pomocą mappingu. Łezki, oczy patrzące na widzów z górnej fasady budynku, twarze pożerające napływające graficzne elementy i wiele innych kunsztownych detali w czasie tej projekcji pokazało mapowane miejsce – Pałac Dąmbskich – z zupełnie innej perspektywy. Projekcję wsparł także dystrybutor marki Mionetto, który zaprosił także na Pokazy Multimedialne.

Tegoroczny Bella Skyway Festival zaszczycił swoją obecnością również… William Szekspir – w ramach mappingu 3D “Szekspir. Projekcje” przy powstającej Scenie Szekspirowskiej w Toruniu. Mecenat objęła tutaj firma Trops SA. Widzowie stojący przed wyjątkowym gmachem “szafy” Teatru Baj Pomorski mogli przypomnieć sobie jedne z najciekawszych sentencji dramaturga – tych o życiu, miłości czy człowieku. A wszystko na tle bogatych obrazów i reminescencji oddających ducha epoki.

Centrum Sztuki Współczesnej przygotowało również ciekawy komplet trzech prac pochodzących z kolekcji CSW pod wspólnym tytułem “Światło/cienie”: “Dwa reflektory naprzeciwko” Jana Berdyszaka, “Mesures a prendre” Piotra Kowalskiego oraz “Skanowanie” Joachima Fleischera. Interesująco współgrają w nich światło, grafika i przestrzeń, a widz zapraszany jest do interakcji. Wystawa jest wciąż dostępna.

Sporym zaskoczeniem była dosłowna „gra z architekturą” na budynku Collegium Maximum. Projekcja “Sąd ostateczny” Tomasza Wlaźlaka i Andrzeja Rutkowskiego okazała się, potraktowaną z przymrużeniem oka, walką dobra ze złem. W ramach mappingu widzowie mogli chwycić za dostępne joysticki i w interaktywny sposób współtworzyć projekcję i w pewien sposób stać się… artystami Bella Skyway Festival!

To, że Toruń jest “miastem Północy”, uzmysławiał specjalny świetlny pokaz przygotowany przez grupę TOP-ART, pod patronatem SPECJAL-a, pokazujący symbolikę Pomorza, Kujaw, Warmii i Mazur, dostępny dla widzów na Skwerze Oficerskiej Marynarki Wojennej. „Miastem Północy”, a więc — otwartym na wielki świat, sztukę i kulturę, a jednocześnie młodym duchem.

Tegoroczna, 11. już edycja Bella Skyway Festival okraszona została „Światłem Wisły” autorstwa Łukasza Błażewicza i Iwony Czarnaty (VES). Kierowcy wjeżdżający do Torunia na most drogowy im. Józefa Piłsudskiego mogli od razu dostrzec, że “Toruń porusza”! Wielu odwiedzających miasto życzyłoby sobie zapewne widzieć tak oryginalne i urokliwe oświetlenie częściej. Następna okazja, aby Gród Kopernika zobaczyć w innym świetle, już za rok!

* * *

Organizatorami Bella Skyway Festival są Miasto Toruń i Toruńska Agenda Kulturalna.
Sponsorem tytularnym wydarzenia jest TZMO S.A. i Marka Bella.
Partnerem głównym festiwalu jest Województwo Kujawsko-Pomorskie.
Sponsorami festiwalu są Bank Millennium, PGE Toruń, Color SC, Mionetto, Specjal, Trops oraz ATT Audiotechnika. Wydarzenie współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014–2020.

Zmotoryzowanych uczestników wydarzeń informujemy o możliwości skorzystania z parkingu strzeżonego partnera Toruńskiej Agendy Kulturalnej — Polskiego Związku Motorowego — pod mostem drogowym im. Józefa Piłsudskiego, przy ulicy Bulwar Filadelfijski 11/15.