Obława, na szakala obława...

W Polsce do tej pory zanotowano 10 obserwacji szakala złocistego, w tym 6 osobników martwych*. Pozostałe przy życiu osobniki mogą znaleźć się pod lufami 120 tysięcy myśliwych. Od początku miesiąca nie obowiązuje już bowiem moratorium na ich odstrzał. Obława może ruszyć. Wchodząca w życie decyzja byłego Ministra Środowiska Jana Szyszko, wpisania szakala złocistego na listę gatunków zwierząt łownych, jest oderwana zarówno od nauki, logiki, prawa i przyzwoitości. Piszemy dlaczego.

1. Szakal nie stanowi zagrożenia dla stabilności ekosystemu. 

Główne uzasadnienie dla odstrzału szakala złocistego było i jest chybione. Liczba obserwacji szakala w Polsce jest bardzo mała (10 potwierdzonych przypadków!) by miała wpływ na środowisko. Nie dziwi więc fakt, że nie ma do tej pory udowodnionego negatywnego wpływu tego gatunku na środowisko w naszym kraju. Naturalnym konkurentem dla szakala, jest wilk więc jego stabilna populacja w Polsce (ok. 2000 osobników) będzie też ograniczać potencjalny rozrost populacji szakala.

2. Szakal złocisty nie jest w Polsce gatunkiem inwazyjnym.

Rozprzestrzenia się w sposób naturalny, między innymi w związku ze zmianami klimatu. Do Polski przywędrował sam, bez pomocy człowieka,  z południa Europy. 

3. Zabić żeby... poznać - metoda badawcza Ministerstwa Środowiska.

Argument, że trzeba szakala złocistego  odstrzelić, żeby go poznać, jest kuriozalny. Istnieje cały wachlarz nieinwazyjnych metod badawczych, takich jak: metody molekularne (analizy genetyczne), telemetria (obroże GPS), fotopułapki, analiza składu diety itp. Ponadto, dane zbierane przez myśliwych w ramach planowania łowieckiego cechują się co do zasady niską wiarygodnością oraz brakiem standaryzacji stosowanych technik terenowych podczas inwentaryzacji.

4. Miał być szakal, a zabito wilka.

Odróżnienie szakala złocistego od młodego wilka w warunkach terenowych w naszym regionie jest w praktyce bardzo trudne, są na tyle podobne, że miałby z tym problem nawet znawca gatunku. Tymczasem, jak pisze prof. Henryk Okarma z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie (Brać Łowiecka 8/2019), Polski Związek Łowiecki nie zorganizował przeszkolenia myśliwych z tematyki odróżniania wilka od szakala złocistego. Nadzieja w tym, że sami myśliwi z powodów etycznych i prawnych - wilk jest w Polsce gatunkiem ściśle chronionym i jego umyślne zabijanie może skończyć się karą pozbawienia wolności, od odstrzału odstąpią.

5. Pozwolenie na polowanie na szakala w Polsce jest niezgodne z europejskim prawem.

Szakal złocisty jest chroniony przez  Dyrektywę Siedliskową, Konwencję o Różnorodności Biologicznej oraz Konwencję Berneńską. Prawo europejskie nie pozwala zabijać osobników gatunku o którym nic nie wiemy. W Polsce zaobserwowano 10 szakali, w tym 6 martwych, a chcemy ich zabić w jednym sezonie łowieckim do 1270 osobników. Skąd je wziąć? Po co? W imię czego? 

6. Proces konsultacji społecznych był wadliwy                                                                                                               

Konsultacje społecznego dot. rozporządzenia umieszczającego szakala na liście zwierząt łownych były nietransparentne i zbyt krótkie. O projekcie rozporządzenia został w 2017 r. powiadomiony w ramach konsultacji wąski krąg zainteresowanych podmiotów, co w rażący sposób podważyło zasady przejrzystości, przewidywalności i powszechności konsultacji społecznych. Sam termin konsultacji społecznych projektu rozporządzenia Ministra Środowiska wyniósł tylko 5 dni, a zgodnie z brzmieniem zasady przewidywalności – „Nie można nazwać konsultacjami społecznymi zbierania opinii w czasie krótszym niż 7 dni”. 

Przypisy:

* Liczba szakali podawana przez Stację Badawczą Polskiego Związku Łowieckiego w Czempiniu (1008 osobników) jest drastycznie zawyżona – posiadamy potwierdzone dane dotyczące jedynie 10 obserwacji szakala, umieszczone w „Atlasie ssaków Polski”.

Źródła: 

https://www.kp.org.pl/pdf/stanowiska/inne/2017-07-31_KP%20stanowisko%20ws%204%20rozporzadzen%20lowieckich.pdf   [dostęp: 19.08.2019 r]

http://www.iop.krakow.pl/Ssaki/gatunek/204 [dostęp: 19.08.2019 r]

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31992L0043&from=PL [dostęp: 19.08.2019 r]

https://naukadlaprzyrody.pl/2017/07/25/komentarz-do-dodania-szakala-zlocistego-do-zwierzat-lownych/?fbclid=IwAR2qEqEsyMud3O5paL2johLqmca2KaVy7sQz_cxwVMObkVO2jU05H7NjvRU [dostęp: 20.08.2019 r]

https://oko.press/1270-szakali-do-odstrzalu-w-polsce-naukowcy-beda-mylone-z-wilkami-ale-moze-wlasnie-o-to-chodzi/ [dostęp: 19.08.2019 r]

Interpelacja nr 14666 do ministra środowiska w sprawie wpisania szakala złocistego na listę zwierząt łownych [dostęp: 19.08.2019 r.]  

Odpowiedź na interpelację z dn. 17 sierpnia 2017 znak spr.: K8INT14666 w sprawie wpisania szakala złocistego na listę zwierząt łownych [dostęp: 19.08.2019 r.]

Okarma H., 2019, Szakal (?) na pokocie, Brać Łowiecka 8/2019.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 lipca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalania listy gatunków zwierząt łownych

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określania okresów polowań na zwierzęta łowne