Kontrowersje wokół karmienia piersią

Mamo karmiąca, poznaj odpowiedzi na najtrudniejsze pytania

Matczyny pokarm to największy dar, jaki kobieta może dać swojemu dziecku. Razem z mlekiem mama przekazuje niemowlęciu wszystkie niezbędne składniki odżywcze, a także wyposaża malucha w pakiet odpornościowy w kluczowym okresie 1000 pierwszych dni jego życia, gdy młody organizm jeszcze dojrzewa. Każda mama dostrzega ogromne znaczenie karmienia piersią, dlatego sporo stresu mogą wywołać okoliczności, w których kobieta nie jest pewna, czy będzie mogła żywić swoją pociechę w ten sposób. Mamo, dowiedz się, jakie sytuacje faktycznie stanowią przeciwskazanie do karmienia piersią.

Karmienie piersią – dlaczego jest tak ważne?

Eksperci zalecają, by kobieta karmiła dziecko wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy jego życia. Pokarm mamy nazywany jest „złotym standardem żywienia niemowląt” – dostarcza dziecku wszelkie niezbędne składniki odżywcze w odpowiednich ilościach i proporcjach oraz czynniki odpornościowe, które wspierają kształtowanie się tarczy ochronnej organizmu malucha. Warto wiedzieć, że mleko mamy wspiera rozwój mikrobiomu jelitowego dziecka (składającego się z bakterii, wirusów i grzybów, naturalnie występujących w organizmie), mającego zasadniczy wpływ na budowanie odporności malucha[1].

Karmienie piersią to też niezwykle ważna czynność dla budowania więzi pomiędzy mamą a dzieckiem, a także poczucia bezpieczeństwa. Kobieta powinna dążyć zatem do wyłącznego karmienia piersią w pierwszym półroczu życia niemowlęcia, a jej pokarm powinien stanowić podstawę diety dziecka aż do jego pierwszych urodzin. Jeżeli mama z pewnych przyczyn nie jest w stanie karmić naturalnie, powinna podawać dziecku mleko modyfikowane dopasowane do wieku i potrzeb malucha.

Co może stanowić przeszkodę, a co przeciwwskazanie do karmienia piersią? Poniżej rozwiewamy wątpliwości.

Czy po zabiegu powiększenia/zmniejszenia piersi mama może karmić naturalnie?

Zabieg powiększenia biustu polega na umieszczeniu specjalnych implantów pod tkanką lub pod mięśniami klatki piersiowej. Nie jest on przeciwwskazaniem do karmienia piersią – kobiety, które poddały się takiej operacji, przeważnie nie odczuwały różnic podczas prób karmienia dziecka w sposób naturalny w porównaniu do całej grupy badanych mam^[2]. Warto przy tym zauważyć, że odsetek kobiet karmiących piersią podczas urlopu macierzyńskiego po zabiegu powiększenia piersi był nieco niższy niż całej badanej grupy (79% w porównaniu do 89%)[3].

Mamy, które z kolei przebyły zabieg pomniejszenia biustu, mogą borykać się z trudnościami w karmieniu piersią z racji zmienionej anatomii gruczołu sutkowego. Istnieje jednak szereg technik chirurgicznych mających na celu zredukowanie tego problemu. Z badań wynika, że kobiety, które przeszły taką operację, przerywały wyłączne karmienie piersią średnio po 5 dniach od porodu i były mniej skłonne do karmienia naturalnego przez 4 pierwsze miesiące życia dziecka (tylko 4%)[4].

Co w przypadku ciężarnej karmiącej?

Jeżeli ciąża przebiega prawidłowo, nie ma przeciwskazań do karmienia piersią w jej trakcie. Pokarm mamy wciąż jest dla karmionego niemowlęcia tak samo wartościowy. Warto jednak pamiętać, że odżywianie dwójki dzieci może być dla organizmu kobiety nie lada wyzwaniem, zatem kluczowa staje się dobrze zbilansowana, odżywcza dieta. Pozwoli ona mamie zachować dobrą kondycję i dostarczy niezbędne składniki obojgu dzieciom. O tym, jak powinna żywić się mama w ciąży, można przeczytać na www.1000dni.pl.

Karmienie piersią a antykoncepcja hormonalna

Podczas karmienia piersią obserwuje się tak zwany laktacyjny brak miesiączki, podczas którego kobieta ma mniejszą szansę na owulację[5]. Nie można jednak wykluczyć jej zupełnie i traktować okresu laktacji jako środka antykoncepcyjnego, dlatego mama, która nie chce decydować się na kolejne dziecko, powinna zadbać o odpowiednie zabezpieczenie przy współżyciu[6]. Dobrym wyborem w takim przypadku są zazwyczaj mechaniczne metody zabezpieczenia (prezerwatywy), mają one jednak nieco niższą skuteczność w porównaniu ze środkami hormonalnymi. Warto wiedzieć, że stosowanie takich środków może negatywnie wpływać na ilość pokarmu wytwarzanego przez organizm kobiety, co utrudnia przewidzenie skutków karmienia piersią[7]. Jako że niektóre mamy mogą mieć duże problemy z produkcją mleka, kobietom, które zdecydują się na stosowanie antykoncepcji hormonalnej w okresie karmienia piersią, zaleca się stosowanie najniższej możliwej dawki estrogenu oraz stałe monitorowanie podaży mleka[8]. Taka decyzja powinna być przede wszystkim przez matkę dokładnie skonsultowana z lekarzem specjalistą.

Czy po przebytym nowotworze piersi mama ma szansę karmić naturalnie?

Kobiety, które przeszły nowotwór piersi, mają szczególne obawy dotyczące zajścia w ciążę i przyszłego karmienia piersią. Historia nowotworowa nie stanowi jednak przeciwskazania do przyszłego karmienia piersią. Warto wiedzieć, że karmienie naturalne jest elementem profilaktyki raka piersi[9]. Co więcej, w ciągu ostatniej dekady badacze zajmowali się także oceną ryzyka wznowienia nowotworu w wyniku karmienia piersią. W badaniach[10] nie zaobserwowano żadnej różnicy w długości przeżycia pomiędzy mamami, które zaszły w ciążę po przebyciu choroby (kobiety były badane przez okres 7,2 lat po porodzie) a kobietami, które nie zdecydowały się już na potomstwo.

Jakie są podstawowe przeciwwskazania do karmienia piersią[11]?

Mamo, chcesz wiedzieć jeszcze więcej?

Karmienie piersią może stanowić dla każdej kobiety źródło wielu pytań i wątpliwości. Dobrze, by przyszła mama zapoznała się z czytelnym i przejrzystym „Poradnikiem karmienia piersią”, dostępnym bezpłatnie na stronie edukacyjnego programu  www.1000dni.pl, z którego będzie mogła czerpać niezbędną wiedzę na temat laktacji.

[1]Nash MJ, Frank DN, Friedman JE. Early Microbes Modify Immune System Development and Metabolic Homeostasis—The “Restaurant” Hypothesis Revisited. Front Endocrinol 2017; 8: 349

[2] Ricardo Davanzo, Controversies in Breastfeeding, 2018, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6221984/pdf/fped-06-00278.pdf.

[3] Roberts CL, Ampt AJ, Algert CS, Sywak MS, Chen JS. Reduced breast milk feeding subsequent to cosmetic breast augmentation surgery. Med. J. Aust. (2015).

[4] Souto GC, Giugliani ER, Giugliani C, Schneider MA. The impact of breast reduction surgery on breastfeeding performance. J Hum Lact. (2003); Andrade RA, Coca KP, Abrão AC. Breastfeeding pattern in the first month of life in women submitted to breast reduction and augmentation. J Pediatr. (2010).

[5] Ricardo Davanzo, Controversies in Breastfeeding, 2018, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6221984/pdf/fped-06-00278.pdf.

[6] Ibidem.

[7] Ibidem.

[8] Ibidem.

[9] Word Cancer Research Fund, American Institute for Cancer Research http://www.aicr.org/continuous-update-project/reports/breast-cancer-report-2017.pdf 

[10] Lambertini M, Kroman N, Ameye L, Cordoba O, Pinto A, Benedetti G, et al. Long-term safety of pregnancy following breast cancer according to estrogen receptor status. J Natl Cancer Inst. (2018).

[11] Ricardo Davanzo, Controversies in Breastfeeding, 2018, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6221984/pdf/fped-06-00278.pdf.