Raport: W kierunku budownictwa ekologicznego

60% Polaków słyszało o wykorzystaniu materiałów wtórnych w budowie domów i mieszkań, a prawie 35% byłoby skłonnych zapłacić więcej za dom lub mieszkanie wykonane z ekologicznych materiałów. To ciekawe wyniki, szczególnie w kontekście wyzwań, przed którymi stoi branża budowlana oraz zmieniających się oczekiwań konsumentów.

Czy Polacy chcą mieszkać w budownictwie ekologicznym?

W zrealizowanym niedawno badaniu zapytaliśmy Polaków, czy słyszeli o wykorzystaniu materiałów wtórnych, czyli odpadów produkcyjnych lub zużytych produktów, które mogą być ponownie użyte w budowie mieszkań i domów. Prawie 60% Polaków odpowiedziało, że tak. Ponadto 40% badanych odpowiedziało, że podczas zakupu mieszkania lub domu zwraca uwagę, czy jest on wykonany z wtórnych materiałów.

Wykorzystanie materiałów wtórnych w budownictwie to duża szansa dla firm. Warto w komunikacji wskazywać na aspekt inwestycyjny czy zdrowotny. Wykorzystanie ekologicznych rozwiązań to nie tylko ochrona środowiska, ale także możliwość zmniejszenia kosztów utrzymania budynku czy też szansa na poprawę jakości zdrowia i życia. O ile np. „zielone” budownictwo na przestrzeni ostatnich lat stało się standardem w komunikacji w segmencie biurowym, o tyle w budownictwie mieszkaniowym jest nadal wiele do zrobienia.

A czy Polacy są w stanie zapłacić więcej za nieruchomość, w której wykorzystano materiały ekologiczne? Okazuje się, że w tej kwestii jesteśmy podzieleni na trzy podobne grupy: 1/3 deklaruje, że byłaby skłonna zapłacić w takiej sytuacji więcej, kolejna 1/3 nie byłaby temu przychylna, z kolei ostatnia grupa nie ma zdania na ten temat. Wyniki te pokazują, że w budownictwie, podobnie jak w innych branżach takich jak chociażby kosmetyczna czy odzieżowa, trend ekologiczny w coraz większym stopniu będzie przekładał się na decyzje zakupowe. Pochodzenie materiałów oraz ich zastosowanie mogą w perspektywie kilku lat stać się dla klientów, szczególnie tych najmłodszych, podstawową informacją decydującą o wyborze miejsca do mieszkania.

3xR: reduce – reuse – recycle

W związku z problemem coraz większej ilości wytwarzanych odpadów regulacje Unii Europejskiej mają walczyć z tą kwestią poprzez ograniczanie powstawania odpadów (reduce). Proponuje się ponowne wykorzystanie materiałów, surowców, produktów (reuse), takich jak na przykład kontenery stalowe, pierwotnie stosowane w transporcie morskim, drewniane palety i skrzynki (np. jako meble) czy skrzydła drzwiowe i drewniane blaty stołów. Na całym świecie coraz częściej podkreśla się również istotę i znaczenie recyklingu (recycle)[1]. Mamy świadomość, że jeżeli natężenie budownictwa utrzyma się na obecnym poziomie, to zachowanie obecnego stanu środowiska i zasobów naturalnych dla przyszłych pokoleń będzie niemożliwe. Wobec tego, tak ważne jest opracowanie strategii oraz rozwój innowacyjnych technologii, które zwiększą możliwości pozyskania surowców wtórnych i zmniejszenia ilości odpadów generowanych przez budownictwo.

Liderem we wdrażaniu koncepcji GOZ i recyklingu pozostają kraje skandynawskie, głównie Szwecja. Polska wciąż ma jeszcze przed sobą daleką drogę do pokonania, ale być może wprowadzone niedawno zmiany w przepisach okażą się krokiem ku lepszemu zrozumieniu idei gospodarki cyrkularnej.

Nowelizacja ustawy o gospodarowaniu odpadami

Od września 2018 r. w Polsce obowiązuje nowelizacja ustawy o odpadach, której wprowadzenie ma pomóc w odpowiedzialnym gospodarowaniu odpadami. Zmiany nie dotyczą jedynie, jak mogłoby się wydawać, firm odbierających i składujących odpady, ale również tych przedsiębiorstw, które odpady wytwarzają i mają na to pozwolenie. Zgodnie z nowelizacją spoczywa na nich między innymi obowiązek:

• monitoringu w czasie rzeczywistym miejsca magazynowania lub składowania odpadów,
• sporządzenia operatu przeciwpożarowego w przypadku pozwolenia na wytwarzanie i magazynowanie odpadów palnych.

Konieczność wskazania miejsca i sposobu magazynowania oraz rodzaju składowanych odpadów jest szczególnie istotna dla branży budowlanej. Ponadto, przedsiębiorstwa muszą określić największą masę odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w obiekcie budowlanym lub jego części, jak i również całkowitą pojemność obiektu budowlanego, jego części bądź innego miejsca trzymania odpadów[2].

Aby wymóc na podmiotach stosowanie się do regulacji, wprowadzono również:

• restrykcyjne kontrole inspektorów, którzy nie muszą powiadamiać przedsiębiorców o planowanej kontroli,
• nowe kary pieniężne za prowadzoną działalność bez numeru rejestrowego na sporządzanych dokumentach.

Branża budowlana a GOZ

Szacuje się, że sektor budowlany generuje aż połowę odpadów wytwarzanych na świecie. W Polsce to około 1/3 wytwarzanych odpadów, kolejne 30% to odpady z górnictwa i energetyki, a tylko 7-8% to odpady komunalne[3].

Każdy etap życia budynku – budowa, użytkowanie czy likwidacja – wiąże się z powstawaniem dużej ilości odpadów. Wiele z nich można wprowadzić ponownie do obiegu, w tym wykorzystać po raz kolejny w budownictwie. Jest to zgodne z ideą gospodarki obiegu zamkniętego (circular economy), która wszelkie powstałe odpady traktuje jako cenne surowce, które można poddać recyklingowi i ponownie wykorzystać w kolejnym cyklu życia.

Gospodarka obiegu zamkniętego stanowi nie tylko jeden z ważniejszych trendów we współczesnej gospodarce, ale działanie zgodne z jej założeniami staje się wymogiem prawnym w wielu sektorach, również budowlanym. Można zakładać, że wdrażanie założeń gospodarki cyrkularnej przyczyni się do wzrostu innowacyjności i rozwoju nowych technologii, po które będą sięgać deweloperzy i architekci i które znajdą swoje zastosowanie w budownictwie. Ekologiczne budownictwo może stać się ważnym aspektem i odpowiedzią na wyczerpywanie się surowców naturalnych, wzrost ich cen oraz zanieczyszczenie i eksploatację środowiska. Już dziś wiele firm deweloperskich i budowlanych prowadzi ciekawe inicjatywy wspierające ochronę środowiska poprzez zmniejszanie liczby odpadów, wykorzystywanie surowców wtórnych, ale również prowadząc działania edukacyjne, wspierając NGO’s czy aktywizując lokalne społeczności. Niestety wiele z tych inicjatyw nie jest znanych szerszej publiczności, a z wielu powodów warto je pokazać.

#1 PROEKOLOGICZNE DZIAŁANIE TO INWESTYCJA W WIZERUNEK

Inwestycje w ekologiczne rozwiązania nie tylko realizują założenia polityki CSR, ale również silnie przekładają się na wizerunek firmy. Proekologiczny sposób działania czy poszukiwanie nowych przyjaznych środowisku rozwiązań może stać się ważnym wyróżnikiem firmy w relacjach z klientami, kontrahentami, ustawodawcą czy lokalnymi społecznościami. Aby podejmowane działania realnie wpłynęły na wizerunek firmy, kluczowa jest spójność i atrakcyjność komunikacji, która wyróżni się na tle konkurentów i zwróci uwagę odbiorców. To istotne i wbrew pozorom niełatwe ze względu na fakt, że firmy komunikują się w wielu kanałach jednocześnie.

#2 EKOLOGIA TO WAŻNE NARZĘDZIE REALIZACJI STRATEGII KOMUNIKACJI

Kwestie związane z ekologią czy zrównoważonym rozwojem są elementem niemal każdej strategii komunikacji. Kluczowe jest przełożenie ich na właściwe narzędzia, które będą tę strategię realizowały. Aby promować swoje programy, warto wykorzystać narzędzia nie tylko z obszaru public relations, ale również content marketingu oraz komunikacji wizualnej – wideo, animacje, grafiki. Warto również włączyć w komunikację przyszłych mieszkańców na przykład poprzez zaproszenie do wspólnego dzielenia się swoimi pomysłami w formie konkursów czy hackatonów. Takie inicjatywy często okazują się niezwykle cennym źródłem pomysłów i inspiracji i polem do budowania relacji z potencjalnymi klientami.

#3 EKOLOGIA JAKO ELEMENT EMPLOYER BRANDING

Z każdym rokiem komunikacja wartości proekologicznych jest coraz silniej widoczna w komunikacji firm jako pracodawców. To ważne dla wielu pracowników, szczególnie tych najmłodszych, dla których poszanowanie środowiska jest stylem życia i nieodłączną wartością w codziennych wyborach. Warto podkreślać w komunikacji do pracowników ekologiczne aspekty działania, wprowadzane rozwiązania i innowacje czy plany w tym zakresie. Obserwując rynek pracowników, możemy założyć, że w niedługim czasie ekologiczne działanie nie będzie już ciekawym wyróżnikiem pracodawcy, ale warunkiem koniecznym w oczach kandydata do pracy.

Znaczenie działań ukierunkowanych na ekologię i skierowanych do różnych grup interesariuszy potwierdza ubiegłoroczna edycja festiwalu w Cannes, podczas której większość najbardziej prestiżowych nagród zdobyły kampanie dotyczące właśnie ekologii. Wykorzystanie ekologicznego trendu w komunikacji może pomóc firmie dotrzeć do konsumenta, który, jak pokazują wyniki badania, chce mieszkać w „zielonych” domach i mieszkaniach, ale również szeroko rozumianego otoczenia spółki – partnerów biznesowych, inwestorów, decydentów.  

W sektorze budowlanym dzieje się wiele dobrego, jeśli chodzi o surowce wtórne. Firmy na polskim rynku proponują rozwiązania w tym zakresie, natomiast często barierą w ich zastosowaniu jest brak wiedzy po stronie decydentów, co skutkuje nieadekwatnymi rozwiązaniami prawnymi, ale także wśród firm w całym łańcuchu dostaw. Pokazuje to, że istnieje potrzeba szerszej debaty odnośnie wykorzystania surowców wtórnych w szerokim gronie interesariuszy. Mamy nadzieję, że coraz więcej firm będzie włączało się w tą dyskusję.

Metodologia badania

Badanie zrealizowane na zlecenie On Board Think Kong w dniach 2-4.10.2018 r. przez agencję SW RESEARCH metodą wywiadów on-line (CAWI) na panelu internetowym SW Panel. W badaniu wzięło udział 1154 Polaków będących powyżej 18 roku życia.

[1] https://plgbc.org.pl/odpady/ [dostęp: 8.03.2019 r.]

[2] http://orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/ustawy/2661_u.htm [dostęp: 12.03.2019 r.]

[3] https://plgbc.org.pl/odpady/ [dostęp: 8.03.2019 r.] Zobacz także: https://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/gospodarka-obiegu-zamknietego-to-rewolucja-takze-dla-biznesu,102544.html [dostęp: 13.03.2019 r.]