Poradnik wykonawcy. Jak izolować kanały HVAC za pomocą mat z wełny kamiennej?

Przewody i urządzenia wchodzące w skład systemów grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych często izoluje się elastycznymi matami z wełny kamiennej – zwłaszcza, jeśli na jednym odcinku mamy do czynienia ze zróżnicowanymi wymiarami i przekrojami kanałów. Aby zapewnić optymalne funkcjonowanie instalacji, matę należy nie tylko odpowiednio dobrać i zwymiarować, ale też poprawnie zamontować oraz zabezpieczyć. Na jakie detale powinien zwrócić uwagę wykonawca?

Zacznijmy od początku, a więc od doboru odpowiedniego rozwiązania izolacyjnego. Maty, jako produkty elastyczne, mogą bez większego problemu dopasowywać się do kształtu izolowanych powierzchni. Tym sposobem zabezpieczymy zarówno prostokątne przewody wentylacyjne, jak i okrągłe rury transportujące czynnik grzewczy. W przypadku tych drugich szczególnie zaleca się korzystanie z mat lamellowych. – Dzięki prostopadłej orientacji włókien do izolowanej powierzchni, maty zachowują swoją sprężystość i przylegają szczelnie do zagięć i narożników – tłumaczy Michał Nękanowicz, Doradca techniczny ds. współpracy z biurami projektowymi w firmie Paroc.

Oczywiście, dobór odpowiedniego rozwiązania izolacyjnego zależy także od lokalizacji i przeznaczenia danego kanału. Podgrzewane powietrze wlotowe transportowane przez przewody przebiegające przez nieogrzewane, ciepłe pomieszczenia, wymagać będzie standardowej izolacji termicznej w celu ograniczenia strat energii. Zimne kanały klimatyzacji musimy zaś zabezpieczyć przed kondensacją wilgoci na zewnętrznej powierzchni instalacji, dlatego najlepszym rozwiązaniem będą maty pokryte folią aluminiową, która tworzy skuteczną barierę dla pary wodnej.

Grubość i długość izolacji

Na prawidłową pracę instalacji HVAC wpływ ma izolacja o odpowiednich wymiarach – zarówno w kwestii grubości, jak i długości. Za ten aspekt odpowiadać powinien przede wszystkim projektant. Czasem jednak zwymiarowanie izolacji przypada w udziale firmie wykonawczej. W określeniu optymalnej długości poszczególnych odcinków mat pomóc mogą powszechnie przyjęte wzory:

• dla kanałów okrągłych: π × [D + 2 x grubość izolacji] + naddatek (ok. 2–3 cm).
• dla kanałów prostokątnych: [2 × długość boku A] + [2 × długość boku B] + 8 × grubość izolacji + naddatek (ok. 2–3 cm).

Na właściwą grubość izolacji wpływa zaś cały szereg czynników fizycznych i mechanicznych – m.in. materiał, z którego wykonany jest przewód, jego kształt i grubość, rodzaj transportowanego medium czy warunki środowiskowe: temperatura otoczenia i wilgotność względna. – Z punktu widzenia zapotrzebowania budynku na energię, istotne jest utrzymanie temperatury i strat ciepła na pewnym założonym poziomie – podkreśla Michał Nękanowicz. – Profesjonalistom udostępniamy narzędzie PAROC Calculus, które podpowiada prawidłową grubość izolacji w oparciu o szereg danych, bez potrzeby żmudnych obliczeń – dodaje.

Montowanie izolacji

Podczas montażu mat izolacyjnych główną rolę odgrywa dokładność. Zabezpieczając przewody okrągłe, izolację nakładamy od góry, a zwisające luźno końce dociskamy do powierzchni kanału i sklejamy taśmą samoprzylepną. W przypadku przewodów prostokątnych przygrzewamy lub przyklejamy szpilki montażowe, na które nabijamy matę. Końcówki szpilek wystające ponad nakładkę przycinamy, a na samą nakładkę naklejamy kawałek taśmy aluminiowej, co pozwoli zapobiec wnikaniu i wykraplaniu się wilgoci na zewnętrznej powierzchni kanału. Izolacja powinna dotykać ramek łączących kolejne odcinki kanału. Tak zaizolowane połączenie zaklejamy po obwodzie taśmą samoprzylepną.

Łączniki mechaniczne zawsze niosą jednak pewne ryzyko powstawania mostków termicznych. Na rynku dostępne są jednak rozwiązania, które to ryzyko w znacznym stopniu ograniczają. Mowa o matach samoprzylepnych. – Matę PAROC Hvac Lamella Mat AluCoat Fix można stosować do przewodów w pomieszczeniach zamkniętych, kiedy maksymalna temperatura pracy instalacji nie przekracza 80°C – wyjaśnia Michał Nękanowicz. – Montaż jest szybki, bo nie wymaga szpilek, kleju ani zgrzewarki. Usuwając kolejne odcinki folii zabezpieczającej klej, szybko i dokładnie przymocowujemy matę całą jej powierzchnią do kanału – dodaje.

Zabezpieczanie izolacji

Pewne uwarunkowania projektowo-wykonawcze sprawiają, że niezbędne staje się wykorzystanie dodatkowych opasek ściskających izolację. Zabezpieczenia tego typu stosujemy bezwzględnie w przypadku kanałów okrągłych o średnicy powyżej 200 mm lub kiedy wykonujemy izolację w warunkach podwyższonej wilgotności. Opaski ściskające mogą także okazać się przydatne, jeśli na już ułożonych matach zauważymy widoczne naprężenia. W tym miejscu należy uważać, aby nie przerwać powłoki zewnętrznej maty poprzez zbyt mocne zaciśnięcie opasek

Aby zapobiec zwieszaniu się izolacji, szczególnie na spodnich stronach szerokich prostokątnych kanałów, zaleca się użycie dodatkowych łączników mechanicznych. By przywrócić szczelność pokrycia, łączniki najlepiej powinny posiadać elementy uszczelniające lub – jeżeli takowych brakuje – zostać zaklejone taśmą aluminiową. W przypadku izolowania instalacji napowietrznych, maty izolacyjnej dodatkowo zawsze zabezpieczamy dodatkowym płaszczem z blachy lub odpowiedniej folii.