Technologia w służbie bezpieczeństwa, czyli jak korzystać z ruchomych schodów

Schody ruchome stały się powszechnym elementem wyposażenia galerii handlowych czy obiektów użyteczności publicznej. Pomagają nam się przemieszczać, zwiększają komfort poruszania się, ułatwiają zakupy. Spowszedniały na tyle, że praktycznie przestaliśmy je zauważać – korzystamy z nich odruchowo, zapominając, że jak każde urządzenie mechaniczne schody ruchome są bezpieczne, o ile użytkujemy je w prawidłowy sposób. Kiedy ostatni raz zwróciłeś uwagę na umieszczone na tych urządzeniach ostrzegawcze piktogramy?

Co jakiś czas opinię publiczną elektryzują kolejne doniesienia o nieszczęśliwym zdarzeniu na schodach ruchomych. Atmosferę dyskusji podgrzewają jeszcze znalezione w Internecie nagrania z kamer monitoringu, dokumentujące wypadki z odległych miejsc, nieprzystające do krajowych realiów. Tymczasem, jak pokazują badania, obarczanie odpowiedzialnością za wypadki wadliwie działające schody ruchome jest mitem – jedynie w 3% przyczyną nieszczęśliwych zdarzeń była dysfunkcja urządzenia.

Bez pośpiechu

- Najczęściej winien jest ciągły pośpiech, nieuwaga, brak skupienia i wielozadaniowość – w tej sytuacji łatwo o nieszczęście nawet na równej drodze, a co dopiero podczas korzystania z ruchomych schodów. Aż 86% wszystkich wypadków spowodowanych jest niewłaściwym zachowaniem osób korzystających z tych urządzeń. Jeśli wchodzimy na ruchome schody zapatrzeni w ekran smartfonu, zaaferowani rozmową, rozgorączkowani zakupami czy wydarzeniami dookoła, nie patrząc gdzie stawiamy stopy i nie zachowując należytej ostrożności – o nieszczęście nietrudno. Nasze urządzenia wyposażone są w pakiet bezpieczeństwa składający się z ponad 30 elementów, ale nic nie zastąpi rozsądku – mówi Bogumił Borkowski, Escalator Product Manager w firmie Schindler Polska.

Technologia w służbie bezpieczeństwa

Producenci urządzeń robią wszystko, by były one jak najbardziej niezawodne. W mechanizmach firmy Schindler zainstalowano dziesiątki aktywnych i pasywnych rozwiązań podnoszących bezpieczeństwo eksploatacji i zabezpieczających przed wciągnięciem czy zmianą kierunku ruchu. Dwa niezależne obwody kontrolują i diagnozują w czasie rzeczywistym funkcjonowanie każdego elementu odpowiedzialnego za bezpieczeństwo.

Niezależnie od zastosowanych zabezpieczeń newralgicznymi elementami urządzenia zawsze pozostają stopnie oraz poręcz – te ruchome elementy, do których użytkownik ma bezpośredni dostęp. Dlatego tak ważne jest zabezpieczenie szczelin technologicznych istniejących pomiędzy pracującymi obok siebie podzespołami. Ich wielkość, określona odpowiednimi przepisami, sprawdzana jest podczas okresowych przeglądów serwisowych. W przypadku niezgodności dany elementy musi zostać wyregulowany lub w razie konieczności wymieniony na nowy, spełniający przepisy bezpieczeństwa.

Choć, zgodnie ze statystykami, wciągniecie jest przyczyną jedynie 6% wszystkich wypadków na schodach ruchomych, najbardziej obawiamy się właśnie tego typu zdarzeń. Dlatego obligatoryjnie wyposaża się urządzenia w specjalne kontakty, które w wypadku pochwycenia ciała obcego, np. między grzebieniem a stopniami lub przy wlotach poręczy, powodują rozłączenie obwodu elektrycznego i zatrzymanie mechanizmu. Podobne elementy można zamontować przy cokołach.

Równie bogaty jest pakiet bezpieczeństwa chroniący przed nagłą i niekontrolowaną zmianą kierunku ruchu i prędkości – co mogłoby stać się przyczyną utraty równowagi i upadku. Ryzyko gwałtownego zatrzymania urządzenia minimalizuje zastosowanie innowacyjnego hamulca roboczego, którego działanie jest powiązane z kierunkiem jazdy oraz obciążeniem schodów. W przypadku urządzeń o wysokości podnoszenia powyżej 6 m oraz w obiektach transportu publicznego o dużym przepływie pasażerów, stosuje się także dodatkowy hamulec bezpieczeństwa, który ma za zadanie zatrzymanie schodów ruchomych w przypadku uszkodzenia lub awarii ich jednostki napędowej.

Schody dla spieszących się?

W świetle badań naukowych dyskusyjny staje się zwyczaj pozostawiania lewej strony schodów ruchomych wolnej dla osób po nich idących. Pogarsza on bezpieczeństwo pasażerów, obniża ogólną przepustowość, a dodatkowo wpływa na większe zużycie elementów po prawej, bardziej obciążonej stronie. Przeznaczając całą szerokość schodów dla osób na nich stojących równomiernie obciążamy urządzenie, co ostatecznie pozwala na transport więcej liczby pasażerów i wpływa na zwiększenie żywotności elementów eksploatacyjnych.

Podczas jazdy schodami ruchomymi zalecane jest spokojne stanie na ich stopniach. Podskakiwanie, chodzenie czy bieganie może wpłynąć na obniżenie poziomu bezpieczeństwa. Łatwiej wtedy o utratę równowagi przez nieumyślne potrącenie innej osoby znajdującej się na schodach.

Prewencyjnie i zdroworozsądkowo

Ale elementy zwiększające nasze bezpieczeństwo na ruchomych schodach to nie tylko zabezpieczenia mechaniczne. - Konstrukcja i wygląd naszych urządzeń są odzwierciedleniem analiz setek scenariuszy potencjalnych niebezpieczeństw. Wszelkie staramy się zniwelować i dodatkowo zabezpieczyć, podchodząc prewencyjnie do najrozmaitszych zdarzeń. Stąd w naszych urządzeniach estetyczne, ale wytrzymałe osłony akrylowe uniemożliwiające wspinanie się na balustradę schodów, szczotki zasłaniające wloty poręczy chroniące małe, ciekawskie paluszki przed wciągnięciem czy jednoelementowy stopień bez dodatkowych nakładek i szczeliny między stopnicą i podstopnicą, co zmniejsza ryzyko wciągnięcia. Sprawne funkcjonowanie wszystkich elementów bezpieczeństwa będzie jednak niewystarczające bez odpowiedniej refleksji i edukacji użytkowników na temat podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z ruchomych schodów. Typowy problem to szczelina pomiędzy cokołem a stopniami - zredukowana do absolutnego technicznego minimum i chroniona przez boczne szczotki, które mają zapobiegać wciągnięciu gumowego obuwia. A do czego potrafią wykorzystywać je osoby przemieszczające się ruchomymi schodami? Do czyszczenia butów… - mówi ekspert firmy Schindler.

Piktogramy i edukacja

Każde schody i chodniki ruchome Schindler wyposażone są w pakiet piktogramów, informujących i przypominających o zasadach użytkowania urządzeń. - Apelujemy i prosimy o zapoznanie się z tymi informacjami i bezwzględne stosowanie się do norm. Chwila poświęcona na refleksję może ocalić nasze zdrowie. „Trzymaj rękę na poręczy” to naczelna zasada bezpiecznego korzystania ze schodów ruchomych. Nieustannie uczulamy na to wszystkich, ponieważ ten prosty gest zapewnia nam pewną, stabilną postawę – a utrata równowagi może skończyć się bolesnym upadkiem. Na tego typu wypadki szczególnie narażone są dzieci i osoby starsze, dlatego podczas jazdy powinniśmy trzymać nasze pociechy za rękę. Jeśli przewozimy maluszka w wózku, koniecznie skorzystajmy z windy, zwykle zlokalizowanej gdzieś niedaleko. Gumowe kółka wózka mogą się zablokować, a my – stracić równowagę – przypomina Bogumił Borkowski.

Rozwiązane sznurowało, obcas damskiej szpilki czy luźna psia smycz mogą stać się przyczyną wypadku, jeśli utkną w złym miejscu. Dlatego podróżując z psem na smyczy, przed skorzystaniem z ruchomych schodów lepiej wziąć go na ręce. Warto również poświęcić chwilę na skontrolowanie i uporządkowanie garderoby, zwracając szczególną uwagę na niezawiązane sznurówki, pasek od torebki lub plecaka czy zwisający szalik lub apaszkę – wszystkie luźne elementy, które mogą zostać wciągnięte do szczeliny. Podczas wchodzenia na schody ruchome i ich opuszczania nie należy stawiać stopy w miejscu wyjeżdżania lub chowania się stopni – w całości powinna ona znajdować się na płycie wejściowej lub zejściowej. Również w trakcie jazdy nasze stopy powinny znajdować się pośrodku stopni, a nie na ich krawędzi. Złe ustawienie może spowodować utratę równowagi i upadek. Pamiętajmy także, że na schodach nie należy poruszać się w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy.

- Naszym najważniejszym celem jest bezpieczny transport absolutnie każdego użytkownika. Dlatego nieustannie udoskonalamy obecne systemy lub szukamy zupełnie nowych rozwiązań w tym obszarze. Poza przestrzeganiem rygorystycznych standardów i procedur bezpieczeństwa stawiamy na edukację. W ramach Małej Akademii Schindlera, podczas spotkań z uczniami szkół podstawowych, propagujemy zasady prawidłowego korzystania z wind i schodów ruchomych. Wkrótce z podobną inicjatywą pojawimy się w galeriach handlowych. Bo choć my, jako producenci ruchomych schodów, wciąż śrubujemy standardy bezpieczeństwa, wypadki mogą się przydarzyć. By ich uniknąć, nasz pakiet warto wesprzeć własnym: rozwagą, uwagą i rozsądkiem – podsumowuje Bogumił Borkowski.

Czy schody ruchome są bezpiecznymi urządzeniami? Te wytrzymałe maszyny często pracują bez przerwy, 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Biorąc pod uwagę ich przepustowość i liczbę osób codziennie z nich korzystających - wypadki na nich naprawdę są rzadkością. Bezpieczeństwo na ruchomych schodach gwarantuje odpowiednia konserwacja i właściwe użytkowanie.