Izolacja przeciwpożarowa kominów. Jak, czym i dlaczego?

Kominy dymowe i instalacje spalinowe to z punktu widzenia eksploatacji budynków elementy newralgiczne, gdyż bezpośrednio narażone na działanie bardzo wysokich temperatur. Używanie węgla, drewna czy materiałów drewnopodobnych, a niekiedy także śmieci do opalania pieców i palenisk niesie ze sobą pewne ryzyko pożarowe, co w połączeniu z błędami na etapie projektu i wykonania przewodów kominowych może być przyczyną nieszczęścia. O czym należy więc pamiętać, zabezpieczając tego typu konstrukcje?

Jak wynika z najnowszych badań Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, liczba wypadków, do których przyczyniły się wady bądź nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych, wzrosła w zeszłym roku o 5,6 tys., czyli o ponad połowę w porównaniu do danych sprzed pięciu lat. Podstawowym paliwem wykorzystywanym w polskich domach jest węgiel kamienny, co znajduje odzwierciedlenie w statystyce. Zdecydowana większość (95%) zagrożeń związanych urządzeniami grzewczymi związana jest ze stosowaniem w nich paliwa stałego[1]. Tabela poniżej udowadnia, że wraz z rozwojem budownictwa w Polsce rośnie też niestety niechlubna statystyka pożarów.

Tabela 1: Pożary spowodowane wadami lub nieprawidłową eksploatacją urządzeń grzewczych na paliwo stałe, ciekłe i gazowe w latach 2012-2017.

Nie ma dymu bez ognia

W rozmowach na temat ochrony przeciwpożarowej obiektów bagatelizuje się niekiedy znaczenie izolacji kominów i instalacji spalinowych. Jak podkreślają eksperci, jest to poważny błąd, ponieważ elementy te w znaczącym stopniu wpływają na prawidłowe działanie urządzeń grzewczych, a co za tym idzie, zdrowie i bezpieczeństwo użytkowników budynków.

– Temperatura spalin może dochodzić nawet do 1200°C, co powoduje szybkie nagrzewanie przewodu kominowego, a w konsekwencji niesie ryzyko zapalenia przylegających konstrukcji z materiałów palnych –przestrzega Michał Nękanowicz, Doradca Techniczny ds. Współpracy z Biurami Projektowymi w Paroc Polska. – Nieszczelność kominów wynikająca nieprawidłowego wykonania z wad konstrukcyjnych czy nieuwzględnienia przepisów budowlanych może więc prowadzić do brzemiennych w skutkach konsekwencji – dodaje.

Co mówią przepisy?                        

Niezastosowanie się do przepisów może stanowić podstawę negatywnej oceny systemu kominowego przez nadzór budowlany, a w rezultacie nakazu rozbiórki komina. Norma PN-EN 1332 „Kominy. Wymagania ogólne” oraz Warunki Techniczne określają istotny aspekt, jakim jest odległość przewodów spalinowych i dymowych od palnych elementów konstrukcyjnych, takich jak np. drewniane krokwie dachowe. Jak wynika z § 265.4, jeśli elementy te nie są osłonięte, należy zachować odstęp 30 cm pomiędzy nimi, a kominem. Dystans ten możemy zmniejszyć o połowę, osłaniając elementy konstrukcji tynkiem na zbrojonej siatce lub inną okładziną ogniochronną o grubości co najmniej 2,5 cm.

W tym miejscu często pojawia się pytanie o izolację przeciwogniową kominów. Zgodnie z Prawem Budowlanym, przewody lub obudowa przewodów spalinowych i dymowych powinny spełniać wymagania normy dotyczące badań ogniowych małych kominów. – W myśl przepisów konstrukcje te powinny być odporne na działanie pożaru sadzy. Znajduje to szczególne odbicie w paragrafie 266.1, który głosi, iż przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonywane z wyrobów niepalnych –tłumaczy Michał Nękanowicz. – W kontekście izolacji wymagania te spełnia wełna kamienna, która nie tylko zapobiega niepożądanemu transferowi ciepła przez przegrody, lecz działa też jako sprawdzone zabezpieczenie przeciwpożarowe dla całego budynku – dodaje ekspert Paroc.

Sprawdzone rozwiązanie

Z uwagi na obecność bardzo wysokich temperatur oraz specyfikę działania przewodów kominowych, do ich izolacji najlepiej wybierać rozwiązania nie tylko niepalne, lecz również takie, które zachowują swoje właściwości termoizolacyjne i mechaniczne przez cały okres eksploatacji. Nie bez znaczenia pozostaje też odporność materiału na wilgoć. Kiedy w salonie na parterze komin pozostaje cieplejszy, a na strychu chłodniejszy, w jego wnętrzu może wykraplać się woda, która z czasem zacznie powodować uszkodzenia wewnątrz przewodów. Jak temu zapobiec? Po pierwsze: komin zawsze należy ocieplać ponad dach. Po drugie: warto zwrócić uwagę na wszechstronne materiały izolacyjne.

Takim rozwiązaniem bez wątpienia jest niepalna płyta PAROC Fire Slab 140, która sprawdza się w charakterze izolacji termicznej i ochrony przeciwpożarowej kanałów i urządzeń wentylacyjnych oraz powierzchni narażonych na długotrwałe obciążenia wysokimi temperaturami. – Dzięki swojej wysokiej gęstości, wyrób zapobiega schładzaniu się spalin do temperatury, w której by się skraplały i pozostawiały agresywny osad na wewnętrznej powierzchni przewodów – podkreśla Michał Nękanowicz. – Płyta posiada najwyższą klasę reakcji na ogień A1, również w wariancie N1 z welonem szklanym oraz AluCoat z przeciwkondensacyjnym pokryciem ze wzmocnionej folii aluminiowej – podsumowuje.

Izolacja jak w dym

Bagatelizowanie przepisów, dobór niewłaściwych materiałów izolacyjnych, a nawet lekceważenie obowiązku okresowych przeglądów czy przeróbki dokonywane samodzielnie przez inwestorów – to wszystko może się przyczynić do bardzo groźnych wypadków z udziałem ognia. Dobre praktyki warto krzewić u samych podstaw, dlatego projektując kominy dymowe i instalacje spalinowe pod kątem ochrony przeciwpożarowej, najlepiej stawiać na sprawdzone rozwiązania izolacyjne z wełny kamiennej.

[1] https://www.straz.gov.pl/panstwowa_straz_pozarna/interwencje_psp