Powiększone węzły chłonne - objaw, którego należy się bać?

U jednych powiększone węzły chłonne wywołują panikę, inni bagatelizują ten objaw, traktując go jako przypadłość nieprzeszkadzającą w codziennym funkcjonowaniu. Co może oznaczać i dlaczego warto skonsultować ten objaw ze specjalistą? 

1. Przyczyny

Węzły chłonne filtrują limfę, zawierającą limfocyty, czyli komórki wchodzące w skład odpowiadającego za odporność układu immunologicznego. Pod wpływem bakterii czy wirusów w organizmie wzrasta objętość limfy, a w efekcie rozmiar węzłów, które powiększają się w wyniku “reakcji obronnej”.

Powiększone węzły chłonne mogą mieć podłoże bakteryjne, wirusowe czy grzybicze. W takich wypadkach często są jednym z pierwszych sygnałów rozwijającej się infekcji i po upływie kilku dni mogą stopniowo się zmniejszać. Ich objętość może również wzrastać w wyniku chorób autoimmunologicznych, w których organizm błędnie rozpoznaje “wroga” i zaczyna atakować własne tkanki. Taka sytuacja ma miejsce m.in. w przypadku chorób nowotworowych. W tym wypadku objaw nie ustąpi samoistnie i konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia.

2. Rozpoznanie

Choć wiele osób, szczególnie dorosłych wyczuwa w okolicach szyi, pachwiny czy pod pachą wcześniej niewystępujący guzek o wielkości powyżej 1 cm, a wypadku węzłów pachwinowych - powyżej 1,5 cm to często bagatelizuje ten objaw. Takie podejście jest błędne, a każda wyczuwalna zmiana zawsze wymaga konsultacji ze specjalistą.

Z drugiej strony węzły chłonne wcale nie muszą dawać niepokojących podejrzeń. Zdarza się, że nie odczuwamy bólu czy ich powiększenia, badanie manualne również nie wykazuje żadnych niepokojących objawów, a mimo to, rozwija się tam infekcja, którą lekarz jest w stanie zdiagnozować dopiero w trakcie badania USG. Dodatkowo część węzłów chłonnych jest ukrytych w trudno dostępnych miejscach, takich jak jama brzuszna, klatka piersiowa, okolice cewki moczowej czy jajników - w tym wypadku potwierdzenie powiększenia węzłów chłonnych będzie możliwe dzięki specjalistycznemu badaniu ultrasonografem.

3. Leczenie

W naszym organizmie znajduje się ogromna liczba połączonych ze sobą węzłów chłonnych w ramach układu limfatycznego, więc usunięcie powiększonego węzła nie pomoże w pozbyciu się choroby.

W przypadku bakteryjnego czy wirusowego powiększenia węzłów chłonnych często konieczne jest podanie antybiotyków, które mają zwalczyć rozwijający się stan zapalny, a w niektórych przypadkach niezbędnym jest również wsparcie laryngologiczne. W razie wystąpienia objawów, mogących świadczyć o rozwoju choroby nowotworowej, w celu właściwej diagnostyki wykonuje się biopsję oraz badanie histopatologiczne, które pomoże określić rodzaj zmian. W momencie potwierdzenia diagnozy usuwa się węzły zajęte przez nowotwór.

4. Powiększone węzły u dzieci

U noworodków węzły chłonne nie są wyczuwalne - do 3 roku życia osiągają średnicę ok. 3 milimetrów, natomiast u starszych dzieci, podobnie jak u dorosłych, nie powinny przekraczać wielkości 1 cm. Ich powiększenie często jest wynikiem niegroźnej infekcji. Może być również spowodowane ząbkowaniem czy próchnicą, zapaleniem ucha czy spojówek, anginą zazwyczaj mającą cięższy przebieg niż u dorosłych, czy chorobami zakaźnymi, tj. ospa, odra czy różyczka, na które często chorujemy w wieku dziecięcym.

Jednak bez względu na przebieg czy brak bólu węzłów, objawu tego nigdy nie powinno się lekceważyć, szczególnie w przypadku dzieci. Mogą być one bowiem symptomami poważniejszych chorób, przede wszystkim nowotworów złośliwych tj. ziarnica, chłoniak czy białaczka.