Tarczyca - jak zdiagnozować problem?

Wpływa na pracę serca, płodność, przemianę materii, a nawet samopoczucie - mimo, że często jest lekceważona, to nieprawidłowe działanie tarczycy może doprowadzić do poważnych zaburzeń.

Tarczyca to gruczoł zlokalizowany nad tchawicą w okolicach szyi, który odpowiada za wydzielanie do krwi trzech hormonów: tyroksyny (T4), trójjodotyroniny (T3) oraz kalcytoniny. Problemy z tarczycą, wynikające z ich niewłaściwego stężenia w organizmie, statystycznie częściej dotykają kobiet. Jakie są objawy nieprawidłowej pracy tarczycy oraz najskuteczniejsze metody diagnostyki tego problemu?

Jeden gruczoł, różne objawy

Przy niedoczynności tarczycy mamy do czynienia z bladą, ziemistą cerą. Skóra staje się przesuszona i szorstka - w szczególności na łokciach i kolanach. Dodatkowo pojawia się też problem z łamliwymi paznokciami i wypadającymi włosami. Osoba z tymi problemami ciągle odczuwa zimno, czuje się przemęczona i senna.

Z kolei w nadczynności skóra często przybiera różowawy odcień, jest gładka, wilgotna, może mieć też problem z nadmierną potliwością. Na skórze, w szczególności na twarzy, mogą pojawić się też brązowe przebarwienia. Osoba cierpiąca na nadczynność tarczycy jest rozdrażniona i zdenerwowana, może mieć problemy ze snem, nadmiernym poceniem się, bólem mięśni, głowy czy biegunką. Charakterystycznym objawem jest też utrata wagi ciała mimo zwiększonego apetytu oraz kołatanie serca. W tym wypadku może pojawić się także opuchlizna w okolicy szyi.

Problemy z niedoczynnością, jak i nadczynnością tarczycy mogą być również przyczyną zaburzeń cyklu menstruacyjnego, a w efekcie problemów z zajściem w ciążę oraz prawidłowym rozwojem płodu. Objawy związane z nieprawidłową pracą tego gruczołu nie dają jednak charakterystycznych objawów, które można zakwalifikować tylko do tego zaburzenia. Mogą więc być mylone z innymi chorobami lub zwykłym przemęczeniem, dlatego warto wykonać badania diagnostyczne, które umożliwią właściwe leczenie.

Odpowiednia diagnostyka

Nieprawidłowości w funkcjonowaniu tarczycy weryfikowane są przede wszystkim za pomocą dwóch metod: sprawdzania poziomu hormonów podczas badania krwi oraz USG miejsca, w którym zlokalizowana jest tarczyca.

Badanie ultrasonograficzne tarczycy to najszybsza i jednocześnie najmniej inwazyjna metoda, pomagająca w diagnozowaniu wielkości zmian, zachodzących w tym gruczole. - W trakcie badania można zaobserwować obszary nadprodukowania hormonów oraz okolice, w których nie są one wydzielane. Dzięki niemu lekarz jest w stanie określić m.in. wielkość i kształt gruczołu, a także obecność guzków czy torbieli, których nie da się wykryć w trakcie badania dotykiem - tłumaczy lek. Hanna Kasperkiewicz - radiolog z Kliniki Vesuna.

Po wykryciu niepokojących zmian przeprowadzana jest biopsja tarczycy. Wycinek jest przesyłany do patologa, który w trakcie badania laboratoryjnego jest w stanie odróżnić zmiany łagodne od złośliwych, m.in. raka tarczycy - dodaje lek. Kasperkiewicz.

Co po diagnozie?

Nadczynność i niedoczynność tarczycy mają różne przyczyny, charakteryzują się odmiennymi symptomami, inne są też sposoby leczenia tych chorób. W przypadku niedoczynności tarczycy uzupełnia się deficyt hormonów pod nadzorem endokrynologa.
Z kolei osoba cierpiąca na nadczynność tarczycy po postawieniu diagnozy zaczyna przyjmować leki ograniczające lub całkowicie hamujące wydzielanie hormonów. W skrajnych przypadkach lekarz może zdecydować o chirurgicznym usunięciu tarczycy.