Nowa energia dla Unii Europejskiej. Podsumowanie konferencji z udziałem b. prezydentów

O Unię Europejską trzeba walczyć; potrzebne nam w tej walce więcej zdecydowania, pewności siebie. Rola Polski w UE musi się zmienić, ale możemy to sprawić tylko my, Polacy – mówili uczestnicy konferencji „Dzień Europy” instytutu InEuropa.

W środę, 9 maja w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, na zaproszenie instytutu In.Europa z okazji Dnia Europy spotkali się politycy i eksperci w debacie o roli i kierunku Polski w Europie. Podczas paneli debatowali m.in. prezydenci: Bronisław Komorowski i Aleksander Kwaśniewski, a także Pat Cox, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego.

Rozmowom o przyszłości i bolączkach Europy – ale także kierunkom działania – przysłuchiwało się ponad 200 osób.

- Spotykamy się w dniu Europy – 9 maja Robert Schumann ogłosił swój plan, który zmienił Europę i w konsekwencji również świat. Schuman wierzył, że pewnego dnia również Polska stanie się częścią europejskiego planu. Dziś jesteśmy częścią UE, możemy być współtwórcami Europy, ale nie jesteśmy tak aktywni, jak być powinniśmy. Dlatego rok temu utworzyliśmy instytut In.Europa - wierzymy bowiem, że Polska jest ważną częścią projektu europejskiego i że chcemy go tworzyć dla przyszłych pokoleń – mówiła Anna Radwan, założycielka in.Europa.

Wśród gości konferencji znaleźli się b. prezydenci Polski - Bronisław Komorowski i Aleksander Kwaśniewski, Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent m.st. Warszawy, Pat Cox, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego, eurodeputowana Róża Thun, Thierry Chopin, dyrektor Robert Schuman Foundation, Sébastien Platon, Profesor prawa publicznego, Uniwersytet w Bordeaux, Francja i i Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich.

Spotkania moderowali Anna Radwan, założycielka instytutu In.Europa oraz Łukasz Lipiński, redaktor naczelny polityka.pl, związany z instytutem.

Wnioski z debaty o zmieniającej się roli Polski w UE oraz o tym, co Unii i Polsce niezbędne do dynamicznego rozwoju? Przede wszystkim – z jednej strony potrzebne jest więcej działań praktycznych, informacyjnych Unii, angażujących obywateli. Z drugiej – niezmiernie istotne jest prowadzenie dyskusji o wartościach i przypominanie ich na każdym kroku – Unia nie jest bowiem jedynie wspólnotą ekonomiczną, ale wspólnotą wartości.

- Potencjał Polski ekonomiczny, społeczny, polityczny i militarny sprawia, że Polska może odegrać na nowo dużą rolę. Wymaga to jednak zmiany naszej pozycji na arenie międzynarodowej, zupełnie innego podejścia do Unii – mówił prezydent Bronisław Komorowski podczas panelu Europa: wyzwania i trendy.

– To nieprawda, że Unia jest projektem na wyczerpaniu. Agenda europejska może wygrać! W Europie to się udaje, widać to np. we Francji. Ale musimy pokazać, że unijny sojusz to nie tylko instytucje; Unia Europejska stworzyła unikatowy model współpracy w dziedzinie edukacji, gospodarki, jest wiele praktycznych rozwiązań, które pomagają obywatelom. Musimy je przypominać – dodawał prezydent Aleksander Kwaśniewski.

Zdaniem panelistów, Unia wymaga praktycznego podejścia, bezpośrednich działań – i wzięcia odpowiedzialności za rozwój ugrupowania przez poszczególne państwa i obywateli. Tendencje populistyczne, działania ugrupowań skrajnych są trudne do przezwyciężenia, ale możliwe – i praktyczne przykłady widać już np. w Austrii czy Francji.

Podczas drugiego spotkania, Gdzie jest serce europejskiej demokracji?, paneliści przypomnieli, że ważny jest również żywy dialog o wartościach: m.in. praworządności, które są fundamentami Unii. Ważne, żeby rozmawiać w sposób, który na nowo dotrze do obywateli Unii.

- Potrzebujemy energicznych działań! Cyfryzacja jest faktem, świat pędzi do przodu, trzeba poszukiwać nowych źródeł energii Unii – i szukać jej w działaniach obywateli. Musimy mieć śmiałość, żeby zamieszać tę debatę, którą toczymy. Ale same instytucje europejskie nie mogą trafić do każdego powiatu! To rządy i media publiczne powinny docierać do obywatela z informacjami nt. roli UE; my jesteśmy tutaj niejako w zastępstwie, tę debatę powinien prowadzić rząd – mówiła Róża Thun, eurodeputowana.

- Przyszłość Europy to nie abstrakcja, ale temat niezmiernie istotny. Jako Europejczycy musimy pamiętać, że stanowimy jedynie 7-proc. światowej populacji, która dysponuje jednocześnie niemal jedną czwartą światowego bogactwa. Jeśli my, Unia Europejska, podzielimy się na 27 części – będziemy bezsilni w procesie wpływu na to, co dzieje się globalnie – mówił podczas panelu Pat Cox, przewodniczący Parlamentu Europejskiego V kadencji w latach 2002-2004.