Poradnik inżyniera. Ochrona przeciwpożarowa przepustów instalacyjnych

Zbiór instalacji sanitarnych, grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych określa się niekiedy mianem układu krwionośnego budynku. To trafna analogia, bo systemy urządzeń i przewodów pełnią cały szereg nie tylko zróżnicowanych, ale i kluczowych funkcji. O instalacje HVAC, podobnie jak o prawidłowe krążenie, warto zatem dbać. Szczególnie, że instalacje często przebiegają przez strefy oddzielenia pożarowego. Jak więc zabezpieczyć przed ogniem przepusty instalacyjne?

Jak wynika z aktualnych przepisów prawa, obiekty budowlane muszą być podzielone na strefy pożarowe. Instalacje techniczne, takie jak rury grzewcze, kanały wentylacyjne czy kable elektryczne, wielokrotnie przebiegają przez przegrody stanowiące oddzielenie poszczególnych stref pożarowych.

– Przejścia te, nazywane przepustami instalacyjnymi, bezpośrednio ingerują w konstrukcję ścian i stropów – podkreśla Michał Nękanowicz, doradca techniczny ds. współpracy z biurami projektowymi w firmie Paroc. – Elementy oddzielenia przeciwpożarowego powinny więc odpowiadać ogólnym wymaganiom dotyczącym klasy odporności ogniowej, zdefiniowanym w warunkach technicznych – dodaje.

Wymagania dotyczące klasy odporności ogniowej dla elementów oddzielenia przeciwpożarowego prezentuje poniższa tabela:

Wymagania dla przepustów

Szczegółowe wymagania dla przepustów instalacyjnych określa § 234 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie:

• Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpożarowego powinny mieć klasę odporności ogniowej (EI) wymaganą dla tych elementów.
  
  
• Dopuszcza się nieinstalowanie przepustów, o których mowa w ust. 1, dla pojedynczych rur instalacji wodnych, kanalizacyjnych i ogrzewczych, wprowadzanych przez ściany i stropy do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
  
  
• Przepusty instalacyjne o średnicy większej niż 0,04 m w ścianach i stropach pomieszczenia zamkniętego, dla których wymagana klasa odporności ogniowej jest nie niższa niż EI 60 lub REI 60, a niebędących elementami oddzielenia przeciwpożarowego, powinny mieć klasę odporności ogniowej (EI) ścian i stropów tego pomieszczenia.
• Przejścia instalacji przez zewnętrzne ściany budynku, znajdujące się poniżej poziomu terenu, powinny być zabezpieczone przed możliwością przenikania gazu do wnętrza budynku.

– Powyższe zapisy oznaczają, że przepusty instalacyjne wykonywane w przegrodzie powinny być charakteryzować się klasą odporności ogniowej nie niższą, niż klasa odporności ogniowej tej konkretnej przegrody – wyjaśnia Michał Nękanowicz. – W zależności od rodzaju instalacji, jaka przebiegać będzie przez element oddzielenia przeciwpożarowego, wyróżnić można kilka metod izolacji przepustów instalacyjnych – dodaje ekspert Paroc.

Jak zabezpieczyć przepust instalacyjny?

Sposób zabezpieczenia przepustu w głównej mierze zależy od rodzaju instalacji przebiegającej przez poszczególne strefy oddzielenia pożarowego. Przewody niepalne, wykonane na przykład ze stali, miedzi czy aluminium, w warunkach pożaru szybko się nagrzewają i przewodzą ciepło. Może to prowadzić do zapalenia się innych materiałów, rozszczelnienia przepustu, a w końcu do przeniknięcia ognia i dymu do kolejnej strefy.

Zabezpieczenia przewodów niepalnych bazują głównie na systemach farb i mas ogniochronnych. Przewód maluje się farbą z obu stron przegrody na długości, jaka widnieje w stosownej aprobacie technicznej. Przewody palne, na przykład rury wykonane z tworzywa sztucznego, najczęściej chroni się materiałami z wkładem pęczniejącym. W warunkach pożaru wkład wielokrotnie zwiększa swoją objętość, zabezpieczając przestrzeń powstałą wskutek wypalenia się przewodu.

Przestrzeń pomiędzy rurą, a konstrukcją oddzielenia przeciwpożarowego można ponadto wypełnić wełną kamienną o gęstości minimum 150 kg/m³.

– Do wypełnień przepustów w ścianach i stropach dla instalacji ogrzewczych i wentylacyjnych architektom szczególnie polecamy płyty PAROC Pyrotech Slab 160 w połączeniu z otuliną PAROC HVAC Section AluCoat T, która stanowi uzupełnienie systemów przejść rur niepalnych – podkreśla Michał Nękanowicz. – Zaletą takiego rozwiązania jest lekka i łatwa do wykonania konstrukcja oraz możliwość dodatkowej instalacji kabli i rur w późniejszym czasie – podsumowuje ekspert Paroc.