Pokaż mi swoje geny, a powiem ci, jaki możesz mieć nowotwór

Polska znajduje się w czołówce Europy, jeśli chodzi o zachorowalność na nowotwory. Są one jedną z najczęstszych przyczyn przedwczesnych zgonów Polaków. W przypadku wielu nowotworów ryzyko zachorowania zwiększają określone predyspozycje genetyczne. Ich wczesne ustalenie pozwala na odpowiednią profilaktykę i szybsze wykrycie ewentualnej choroby, a dzięki temu – skuteczniejsze leczenie.

Zwiększone ryzyko zachorowania z powodu predyspozycji genetycznych dotyczy nie wszystkich nowotworów. „Niektóre są uwarunkowane tylko i wyłącznie środowiskowo. Przykładem jest rak płuca. Ale są też takie, w przypadku których predyspozycje genetyczne odgrywają rolę. Nie znaczy to, że jeśli je mamy (jest to zawsze pakiet genów, nigdy jeden gen), musimy zachorować na nowotwór, jednak to ryzyko jest większe” – mówi w wywiadzie dla agencji informacyjnej infoWire.pl lek. med. Anna Plucik-Mrożek, specjalista chorób wewnętrznych z firmy medycznej Medicover. Dla przykładu ryzyko populacyjne zachorowania na raka piersi wynosi ok. 2%, natomiast u osób z określonymi predyspozycjami genetycznymi prawdopodobieństwo jest zwiększone do 84%.

Ustalenie zawczasu predyspozycji genetycznych do zachorowania na nowotwór nie oznacza oczywiście, że na pewno uda nam się go uniknąć, ale zwiększa na to szanse. Po pierwsze pozwala bowiem na zastosowanie profilaktyki, np. zmianę sposobu odżywiania czy stylu życia. (Wiadomo skądinąd, że regularne uprawianie sportu zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi i jego nawrotu o 50%). Po drugie umożliwia wczesne wykrycie ewentualnej choroby dzięki przeprowadzaniu częstszych badań. Nowotwór zdiagnozowany w początkowej fazie rozwoju jest zaś prawie zawsze wyleczalny.

Aby ustalić, czy mamy predyspozycje genetyczne do zachorowania na jakiś nowotwór, powinniśmy wykonać odpowiednie badanie. Warto zdecydować się na nie już w młodym wieku, ponieważ na choroby nowotworowe uwarunkowane genetycznie zapadają głównie osoby między 30. a 40. rokiem życia. Badanie to sprowadza się zwykle do pobrania krwi. Otrzymany materiał genetyczny jest następnie poddawany dokładnej analizie i po jej zakończeniu pacjent dowiaduje się o wyniku.