Wciąż zagrożona bioróżnorodność

Śródokresowy przegląd unijnej strategii ochrony bioróżnorodności, który ogłosiła Komisja Europejska, dowodzi, że wciąż jest wiele do zrobienia w zakresie powstrzymania degradacji środowiska na terytorium państw należących do wspólnoty – informuje międzynarodowa organizacja ekologiczna WWF.

Wnioski z przeglądu wskazują na brak odpowiedniego wdrażania i egzekwowania prawa w zakresie ochrony przyrody oraz na rosnącą presję ze strony rolnictwa. To wszystko przyczynia się do utraty bioróżnorodności w państwach Unii Europejskiej, co wykazała KE w najnowszym podsumowaniu.

Przegląd dotyczy unijnej strategii ochrony bioróżnorodności, która została przyjęta przez państwa członkowskie UE w 2011 roku. Jej celem było osiągnięcie sześciu celów, które miały pomóc w powstrzymaniu utraty gatunków zwierząt i roślin. Wśród nich znalazły się m.in. wdrożenie unijnych dyrektyw sidedliskowej i ptasie, lepsza ochrona ekosysytemowa i zielona infratruktura, bardziej zrównoważone rolnictwo i leśnictwo, lepsze zarządzanie zasobami ryb, lepsza kontrola gatunków inwazyjnych i zwiększenie udziału UE w przeciwdziałaniu utraty bioróżnorodności w sklai całego globu.

Po czterech latach okazało się, że nie udało się ich zrealizować, szczególnie w zakresie rolnictwa i leśnictwa. Największa utrata bioróżnorodności w UE jest odnotowywana właśnie na obszarach wiejskich, użytkowanych w ramach intensywnej i wielkoobszarowej gospodarki rolnej. Współczesne rolnictwo ma negatywny wpływ na przyrodę w zakresie nawożenia i użycia środków ochrony roślin, a także zmiany rolniczego krajobrazu oraz negatywnego wpływu na jakość wód.

W opinii WWF kluczowe dla zwiększenia efektywności i skuteczności działań na rzecz ochrony bioróżnorodności jest utrzymanie i dalsze wzmocnienie dyrektyw ptasiej i siedliskowej. Dzięki sieci obszarów Natura 2000, udało się poprawić sytuację gatunków zagrożonych wyginięciem w krajach UE, takich jak wilk, niedźwiedź, bóbr i wydra. Jednak wciąż status zaledwie 23% gatunków zwierząt i roślin można określić jako zadowalający. W niekorzystnej sytuacji znajduje się 60%.

W Polsce wpływ rolnictwa na środowisko możemy zaobserwować chociażby podczas wakacyjnych zakwitów sinic w Bałtyku. Zbyt wielka ilość stosowanych nawozów sztucznych nie jest przyjmowana przez rośliny uprawne i wraz z rzekami trafia do morza.

Mając na uwadze wyniki przeprowadzonego przeglądu zasadnym wydaje się większe zaangażowanie decydentów politycznych w bezpośrednie wspieranie rolników starających się prowadzić swoją działalność w sposób najmniej szkodliwy dla środowiska, również poprzez odpowiednie zabezpieczenie finansowe w Programach Rozwoju Obszarów Wiejskich. Tak się niestety nie dzieje, i polski resort rolnictwa, przy akceptacji Ministerstwa Środowiska, postanowił zabrać 157 mln Euro (ok. 650 mln zł) z budżetu programu rolnośrodowiskowego na lata 2007-2013. Fundacja WWF Polska zaapelowała już do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz do Komitetu Monitorującego PROW o zagwarantowanie odpowiednich przesunięć środków na działania pro-środowiskowe w rolnictwie w ramach nowego Programu rolnośrodowiskowego na lata 2014-2020.