Czy Polska przestrzega praw dziecka?

2 lutego podczas Sesji Roboczej Komitetu Praw Dziecka w Genewie polskie organizacje pozarządowe zaprezentowały Raport Alternatywny  do Raportu Rzeczpospolitej Polskiej z realizacji przez nasz kraj zapisów Konwencji o prawach dziecka. W raporcie tym znalazły się uwagi i rekomendacje do stanu przestrzegania praw dziecka w Polsce.

Każdy kraj, który ratyfikował Konwencję o prawach dziecka (Polska zrobiła to w 1991 roku) ma obowiązek co 5 lat przedstawić oficjalny raport z realizacji zapisów tego dokumentu. Poza stroną rządową swój raport z realizacji praw dziecka w danym kraju mogą przygotować organizacje pozarządowe. Tak też stało się w tym przypadku.

Raport Alternatywny, opracowany przez 12 wiodących polskich organizacji pozarządowych odnosi się bezpośrednio do Zaleceń Komitetu Praw Dziecka przygotowanych i przedstawionych Polsce w 2002 roku oraz do Raportu Rzeczpospolitej Polskiej z wykonywania przez nasz kraj zapisów Konwencji o prawach dziecka przedłożonego Komitetowi Praw Dziecka w 2012 roku. Raport Alternatywny został zaprezentowany Komitetowi Praw Dziecka w Genewie 2 lutego b.r.

Na podstawie tych dwóch dokumentów oraz po wysłuchaniu zarówno organizacji pozarządowych, jak i  strony rządowej Komitet Praw Dziecka przygotowuje Zalecenia dla Polski.

Organizacje, które przygotowały Raport Alternatywny zwracają uwagę na to, że duża część Zaleceń Komitetu Praw Dziecka z roku 2002 nie doczekała się realizacji. Podkreślają też, iż ogromnym mankamentem w Polsce jest brak spójnej polityki na rzecz dzieci. Nie mamy więc strategii ani mechanizmu koordynującego działania na rzecz najmłodszych prowadzonych przez poszczególne ministerstwa. Nie jesteśmy w stanie oszacować ile inwestujemy w dzieci, gdyż każdy resort ma swój własny budżet, w którym wydatki na dzieci nie są wydzielone. Nie jest znana efektywność działań prowadzonych przez poszczególne ministerstwa. Brakuje nam też monitoringu sytuacji dzieci opartego na kompleksowym systemie zbierania danych ze wszystkich obszarów życia dziecka.

Raport Alternatywny porusza bardzo wiele kwestii związanych z edukacją, zdrowiem oraz ochroną dzieci przed przemocą i wykorzystywaniem seksualnym. Zwraca też uwagę na szczególne problemy, jakich doświadczają dzieci w pieczy zastępczej, dzieci cudzoziemskie czy też dzieci romskie. Porusza trudny temat ubóstwa i wykluczenia społecznego dzieci  oraz odnosi się do braku poszanowania poglądów dziecka we wszystkich sprawach, które go dotyczą.

W przygotowaniu raportu wzięły udział następujące organizacje: ATD Czwarty Świat, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Fundacja Dzieci Niczyje, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego, Fundacja Dialog-Pheniben, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Koalicja na rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej, La Strada, Polski Komitet EAPN, UNICEF Polska, Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej. Całość prac koordynował UNICEF Polska.

Słowniczek:

Komitet Praw Dziecka z siedzibą w Genewie – międzynarodowy organ monitorujący wypełnianie przez państwa postanowień Konwencji o prawach dziecka

Raport rządowy – raport opracowywany przez rząd danego kraju, dotyczący  realizacji przez ten kraj zapisów Konwencji o prawach dziecka, przedkładany Komitetowi Praw Dziecka w Genewie

Raport Alternatywny – raport opracowywany przez organizacje pozarządowe, zawierający uwagi do realizacji postanowień Konwencji o prawach dziecka przez dane państwo

Zalecenia Komitetu Praw Dziecka – dokument zawierający zalecenia dla rządu danego kraju dotyczące wypełniania postanowień Konwencji o prawach dziecka opracowywane przez Komitet Praw Dziecka po zakończeniu procesu sprawozdawczego