Sekrety zapiekanki, czyli jak w naczyniu żaroodpornym wyczarować coś pysznego

Zapiekanka to niezwykle popularny wybór na obiad. Nic w tym dziwnego - wystarczy naczynie żaroodporne i dowolna kombinacja składników, a potem już tylko spokojne czekanie, aż smakowity zapach rozniesie się po całym domu. Danie świetnie przechowuje się na drugi dzień, a po skończonym obiedzie mamy niewiele zmywania, bo zapiekanka to typowe danie jednogarnkowe.

Dla jednych składnikiem obowiązkowym jest ser, dla innych makaron, jeszcze inni nie wyobrażają sobie zapiekanki bez ziemniaków. Najważniejsze, że smakują nie tylko dorosłym, ale również dzieciom - to pewnie głównie z powodu rozdrobnienia składników i ciekawej formy podania, różniącej się od tradycyjnego 3-składnikowego obiadu. Jeśli szukamy inspiracji, jak urozmaicić swoje dotychczasowe menu w kategorii zapiekanek, oto kilka porad szefa kuchni Knorr, Piotra Murawskiego.

Złote rady

Swoją karierę zapiekanki z pewnością zawdzięczają prostocie wykonania - nie ma jednego właściwego wzoru. Możemy dowolnie eksperymentować z doborem proporcji i rodzajem składników, za każdym razem delikatnie zmieniając smak całości. Jednocześnie są pewne zasady ogólne, które mogą wznieść obiad na wyższy poziom. Na najczęściej zadawane w tym temacie pytania odpowiada szef kuchni Knorr, Piotr Murawski.

Zapiekanki mają tendencję do rozpadania się i w rezultacie nieładnie wyglądają na talerzu. Jak temu zapobiec?

Piotr Murawski: To, co spaja każdą zapiekankę, to skrobia, która znajduje się w ziemniakach, kaszy czy ryżu. Dlatego istotne jest dobranie odpowiedniej ilości płynu w stosunku właśnie do tych składników.

A co zrobić, żeby zapiekanka nie przywierała do naczynia?

PM: W zapiekankach uwielbiamy opieczone, skarmelizowane brzegi sosu, mięsa czy sera, więc na pewno nie chcemy rezygnować z procesu opiekania. Aby ustrzec się przywierania do naczynia, dobrze zaopatrzyć się w brytfankę do zapiekania powleczoną teflonem. Jeśli takiej nie posiadamy, foremkę wyłóżmy pergaminem – wówczas nie będziemy mieli problemu z wyjęciem zapiekanki z formy.

Czy można zapiekanki odgrzewać?

PM: Oczywiście, że tak! Powiedziałbym, że na drugi dzień smakują jeszcze lepiej. Podgrzanie jej w piekarniku pozwoli na nowo uzyskać efekt chrupkości sera.

Czy można uniknąć przypalania, wysychania i twardości zapiekanki po brzegach?

PM: Najlepszym sposobem będzie przykrycie zapiekanki w początkowej fazie pieczenia. Powstała pod pokrywką para powinna zapobiec wysychaniu potrawy. Zapiekankę można też pokryć np. śmietaną lub tartym żółtym serem - wtedy efekt przypieczenia po brzegach stanie się nagle atutem, a nie wadą.

Jaki jest optymalny czas pieczenia?

PM: Wszystko zależy od składników. Jeśli w zapiekance mamy surowe kawałki mięsa, to danie potrzebuje ok. 60-90 minut, surowy makaron - ok. 60 minut, surowe warzywa - ok. 40 minut. Innymi wyznacznikami czasu pieczenia jest grubość i wysokość zapiekanki oraz stopień rozdrobnienia składników.

Lepiej dodać do zapiekanki ziemniaki surowe czy ugotowane?

PM: Ja gorąco polecam podsmażyć ziemniaki w garnku przed włożeniem do naczynia żaroodpornego. Dzięki temu zawarta w ziemniakach skrobia lekko się rozklei i będzie wiązała składniki w całość. Podczas krojenia ziemniaków należy zwrócić uwagę, aby wszystkie miały taką samą grubość - dzięki temu zapieką się w równym stopniu.

Jak osiągnąć chrupkość zapiekanki?

PM: Jeśli przyrządzamy zapiekankę pod przykryciem, warto zdjąć to przykrycie (pokrywkę, folię aluminiową) na ostatnie kilka minut pieczenia. To właśnie ten zabieg pozwala uzyskać smakowitą chrupkość.

Jak najlepiej wydobyć pełnię aromatu z zapiekanki?

PM: Najlepiej, gdy zapiekanka składa się z trzech lub maksymalnie czterech składników. Ważne jest również odpowiednie doprawienie składników, zwłaszcza jeśli używamy mięsa. Można go posypać Przyprawą do kurczaka lub Przyprawą do mięs Knorr. Zyskuje ono w ten sposób doskonały aromat i złocisty kolor, a cała zapiekanka nabiera wyrazistego smaku.

Kilka słów o serach

Tajemnica doskonałej zapiekanki tkwi także w doborze sera. To właśnie on podczas opiekania wydziela intensywny, apetyczny aromat. Jakie sery poleca do zapiekanek szef kuchni Knorr? Oto lista najsmaczniejszych:

- mozarella - ser ze świeżego krowiego mleka, można go wybrać w postaci gomułek zanurzonych w serwatce lub w bloku (i w ten sposób kupić go nieco taniej). Zapieczony na powierzchni daje apetyczny złoty kolor i pysznie się ciągnie.

- gouda - najbardziej nam znany typ sera twardego, podpuszczkowego. Smakuje w każdej postaci i w dowolnym towarzystwie. Na powierzchni zapiekanki tworzy łagodną, nieco orzechową w smaku, idealnie ciągnącą się powłokę.

- cheddar - to ser o dość intensywnym zapachu i żółto-pomarańczowej barwie. Potrawom nadaje nieco ostrego, lekko kwaskowatego, niepowtarzalnego smaku. Należy do serów średnio tłustych, ale bardzo ładnie topi się na powierzchni zapiekanki.

- parmezan - to chyba najbardziej znany włoski ser z krowiego mleka podpuszczkowy. Charakteryzuje go intensywny smak. Zapieczony, tworzy złotą chrupką warstwę.

Jeśli nie chcesz używać sera, może go zastąpić bułka tarta, zmielony chleb tostowy, ewentualnie mniejsza ilość sera w połączeniu ze zmielonym pieczywem - dzięki temu wierzch będzie bardziej chrupiący. Na wierzchu zapiekanki świetnie sprawdzi się również sos beszamelowy, gęsta śmietana lub sos holenderski, czyli połączenie masła klarowanego z jajkami. Możemy też obłożyć zapiekankę ciastem francuskim, a nawet drożdżowym - to ciekawa alternatywa dla sera.

Nowe horyzonty smaku

A teraz czas na najsmaczniejsze przepisy polecane przez Piotra Murawskiego.

Nic nie smakuje tak dobrze pod serową pierzynką jak zapiekane ziemniaki. Doskonale komponują się z… właściwie ze wszystkim. Możesz wybrać Zapiekankę ziemniaczaną z pieczarkami i kurczakiem lub Aromatyczną zapiekankę z kurczakiem i dynią.

Zapiekanka ziemniaczana z pieczarkami i kurczakiem

Składniki:

pierś z kurczaka - 400 g

Przyprawa do mięs Knorr - 1 łyżka

pieczarki - 200 g

ziemniaki - 700 g

Francuska zupa cebulowa Knorr - 1 opakowanie

śmietana 18% - 400 ml

starty żółty ser - 100 gr

olej - 3 łyżki

Sposób przygotowania:

1. Mięso i pieczarki pokrój w kostkę, oprósz przyprawą Knorr i obsmaż w garnku. By wzbogacić smak potrawy, dodaj także pokrojony boczek.
2. Ziemniaki obierz, pokrój w plastry, wrzuć do garnka i chwilę smaż. Dodaj śmietanę i zupę Knorr, wszystko zagotuj.
3. Całość przełóż do żaroodpornego naczynia, delikatnie ugniatając tak, aby wszystkie składniki dobrze do siebie przylegały. Posyp żółtym serem. Przykryj i piecz przez 45 minut w piekarniku nagrzanym do 200°C. Na 10 minut przed końcem pieczenia zdejmij przykrywkę, aby ser się zapiekł.

Dla fanów makaronu mamy Zapiekankę chłopską pachnącą boczkiem oraz cebulą lub wegetariańską propozycję, czyli Zapiekankę warzywną z brokułami:

Składniki:

makaron rurki - 400 g

brokuły - 2 szt.

Przyprawa Uniwersalna Delikat Knorr - 1 łyżeczka

ser mozzarella - 100 g

ser pleśniowy blue - 200 g

śmietanka - 250 ml

masło

oregano - 1 łyżeczka

majeranek - 1 łyzeczka

Sposób przygotowania:

1. Ugotuj brokuły w osolonej wodzie (3-5 minut). Ugotuj również makaron.
2. Zetrzyj na grubej tarce sery, dodaj śmietanę, Przyprawę Uniwersalną Delikat Knorr, majeranek i oregano.
3. W wysmarowanym masłem naczyniu żaroodpornym ułóż warstwę makaronu i przykryj warstwą brokułów. Ułóż w ten sam sposób kolejną warstwę, nakryj naczynie pokrywką (lub folią aluminiową) i włóż do nagrzanego piekarnika (220 stopni) na 15 minut.
4. Wyjmij zapiekankę, polej wcześniej przygotowanym sosem śmietanowym (krok 2) i ponownie zapiekaj w piekarniku przez 30 minut.
5. Wyjmij z piekarnika i nałóż na talerze. Dopraw do smaku, jeśli uznasz, że jest to konieczne.

Alternatywą dla makaronu i ziemniaków jest ryż lub kasza. Ten pierwszy doskonale smakuje w towarzystwie boczku, mozarelli i pomidorów, natomiast kaszę wykorzystajmy do przygotowania Zapiekanki estońskiej - kompozycji m.in. wieprzowiny, kapusty kiszonej oraz cebuli:

http://www.przepisy.pl/przepis/zapiekanka-z-kurczakiem-mozzarella-i-pomidorami

http://www.przepisy.pl/temat/zapiekanki/przepis/zapiekanka-estonska

Zasmakowały Ci zapiekanki? Więcej inspiracji i propozycji podania znajdziesz na www.przepisy.pl.