Folkowe lico Węgier

Węgrzy pozostają wierni swoim korzeniom – niezwykle bogata kultura ludowa tego kraju wciąż inspiruje artystów i znajduje odzwierciedlenie w ich twórczości. Folkowe rytmy kochają zarówno starsi, jak i młodzi odbiorcy, a ich niesłabnąca popularność jest wyjątkowa w skali europejskiej. W najbliższym czasie polska publiczność będzie mogła bliżej przyjrzeć się temu naddunajskiemu fenomenowi. Organizatorem licznych nadchodzących wydarzeń: koncertów, spotkań i wystaw jest Węgierski Instytut Kultury w Warszawie. Odbędą się one w ramach trwającego Roku Kultury Węgierskiej 2016/2017 w Polsce.

Węgierski folk narodził się w Azji, bo stamtąd pochodzą przodkowie dziejszych Madziarów, ale czerpał również z dorobku plemion słowiańskich, muzyki tureckiej oraz romskiej. Do dziś z łatwością można doszukać się tych wpływów. Przykładem są chociażby utwory wokalistki i aktorki Márty Sebestyén, która słynie z interpretacji pieśni ludowych. Artystka występowała z zespołem Muzsikas, a także zaśpiewała trzy piosenki na płycie Boheme grupy Deep Forest! Warto również wspomnieć, że jeden z jej utworów – Szerelem, Szerelem – został wykorzystany w wielokrotnie nagradzanym filmie Anthonego Minghella Angielski pacjent.

Poznając węgierską kulturę ludową, nie można pominąć Ferenca Sebő. Nie wszyscy są świadomi, że twórczość tego kompozytora i muzykologa miała wpływ również na polską scenę rozrywkową. Muzyka przez niego napisana została wykorzystana w przeboju Czerwone Korale grupy Bratanki, który przez wiele miesięcy nie schodził z list przebojów. Sebő jest również jednym z ojców założycieli Domów Tańca (węg. Táncház). Ruch rozpoczął się w latach 70. XX wieku i był swego rodzaju demonstracją patriotyzmu oraz sposobem na przeciwstawienie się ustrojowi komunistycznemu. Jego celem było połączenie miłości do tańca i muzyki. Domy Tańca, które funkcjonują w całym kraju, to miejsca zarówno dla profesjonalistów, jak i amatorów, gdzie spotykają się przedstawiciele różnych pokoleń. Odbywają się tam warsztaty tańca i pieśni ludowych. W 1972 roku spisano zasady, którymi powinny rządzić się Táncházy, a są to przede wszystkim autentyczność i zabawa. Z czasem ruch Domów Tańca coraz bardziej się rozprzestrzeniał, zaczęły one powstawać wszędzie tam, gdzie mieszkała mniejszość węgierska. Szczególnie zauważalne było to w Ameryce Północnej i Południowej, Australii oraz Azji. Co ciekawe, w tej ostatniej zachwyciła przede wszystkim Japończyków!

Wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się więcej o węgierskiej kulturze ludowej, zachęcamy do odwiedzenia kanału Anny Butrym na YouTube pt. Węgierska Randka, zajrzenia na profil Wegierskiego Instytut Kultury czy uczestniczenia w jednym z licznych wydarzeń organizowanych w ramach Roku Kultury Węgierskiej.

Już w maju i czerwcu czekają nas:

• 18.05 koncert zespołu Ferenca Sebő – program „Miłość, miłość”. Na scenie pojawią się: Ferenc Sebő (lira korbowa, gitara, wokal), Iván Barvich (tárogató, lutnia pana), Sára Tímár (wokal) i László Perger (gitara akustyczna). Ich muzykę, zwłaszcza przy tym projekcie, można dość swobodnie zaliczyć do gatunku poezji śpiewanej. Podczas koncertu zespół pokaże, w jaki sposób poznawanie węgierskiej muzyki ludowej kształtowało myślenie młodzieży w miastach. Udawało się to dzięki twórczości znakomitych autorów: Horacego, Bálinta Balassiego, Mihálya Vitéza Csokonaiego, Attili Józsefa, jak i współczesnych węgierskich twórców Laszló Nagya, Ottó Orbána i in., których poezję prezentuje Zespół. Koncert odbędzie się w Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie (godz. 20:00, ul. Myśliwiecka 3/5/7, Warszawa)
• 19.05 otwarcie wystawy Hungarian love w Muzeum Etnograficznym. Zostaną zaprezentowane artefakty związane z obyczajowością miłosną, wyborem partnera i weselem. Tematyka ekspozycji będzie krążyć także wokół tematów tabu świata chłopskiego, czyli seksualności. Zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć elementy kultury w trzech płaszczyznach czasowych – obok przedmiotów z tradycyjnego świata chłopskiego odnajdziemy elementy materialne zmieniających się realiów socjalistycznych oraz przedmioty użytkowe charakterystyczne dla współczesnego społeczeństwa. Wystawa będzie dostępna w Państwowym Muzeum Etnograficznym (uroczyste otwarcie godz. 13.00, Kredytowa 1, Warszawa). Na wernisażu również wystąpi zespół Sebő. Ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzajacych do 31 sierpnia 2017.
• 25.05 koncert zespołu Zoord. W jego skład wchodzą: Áron Szilágyi (drumla), Béla Drabant (skrzypce), Krisztián Almási (bębny). Kapela kultywuje tradycje Csangó, grupy etnicznej o rodowodzie pochodzenia węgierskiego, zamieszkującej na terenach pomiędzy pograniczem mołdawsko-rumuńskim, Bukowiną i Siedmiogrodem. Muzyka w wykonaniu tego zespołu jest energetyczna i niosąca w sobie niezwykłą siłę. Z Zoord gościnnie wystąpi Duże Pe – warszawski raper, znany z kolektywu Masala Soundsystem. Koncert odbędzie się w Domu Zabawy i Kultury w Warszawie (godz. 21.00, ul. Belwederska 44A, Warszawa).
• 27.05 koncert zespołu Zoord na III Festiwalu "Korzenie Europy". Gościnnie wystąpi Duże Pe – warszawski raper, znany z kolektywu Masala Soundsystem. Wydarzenie odbędzie się w warszawskim Parku Bródnowskim (od godz. 17.00).
• 03-04.06 Węgierska Kawalkada. Dwudniowe święto węgierskiego folkloru, tradycji i kultury ludowej oraz regionalnej na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Więcej informacji pojawi się w najbliższych dniach na stronach Węgierskiego Instytutu Kultury.
• 06 Félix Lajkó Trio na Festiwalu Ethno Port w Poznaniu. Felix Lajko to artysta wszechstronny, a jednocześnie bezkompromisowy. Ten wirtuoz skrzypiec i cytry oraz kompozytor i aktor porusza się w rozmaitych konwencjach, od muzyki tradycyjnej i filmowej po jazz, zachowując przy tym swój styl i świeżość wyrazu. Utwory Lajko lawirują pomiędzy melancholią i transem, opanowaniem i nieokrzesaniem, ugruntowaną przez tradycję formą i nieskrępowaną improwizacją. Koncert będzie miał miejsce na Dziedzińcu Zamkowym w Poznaniu (od godz. 18.30).
• Do 07.07 w Galerii „Panorama” na Dworcu PKP w Tarnowie można oglądać wystawę pt. „Graj Cyganie! – Muzyka cygańska – Od Liszta po Hungarikum”.Węgierscy muzealnicy badają historię powstawania węgierskich zespołów muzyki cygańskiej począwszy od drugiej połowy XVIII wieku po czasy współczesne, od wiejskich kapel po zespoły jeżdżące po świecie, od powstawania dużych zespołów po uznanie 100 osobowej Orkiestry Cygańskiej jako nieodłączny i spajający element Hungaricum. Nie da się ukryć, że najwięksi twórcy węgierscy XIX wieku: Ferenc Liszt, Miklós Barabás, Sándor Petőfi czy Mihály Vörösmárty tworzyli pod wpływem muzyki romskiej.

Więcej informacji na stronie www.kulturawegierska.pl oraz fanpage’u Węgierskiego Instytutu Kultury https://www.facebook.com/hunginst/.